Ahı Tuttu
Metin A. yere ağ gerip 20 saka kuşu avladı. Jandarma yakaladı. Çevre ve Orman Bakanlığı kuşlar için dava açtı, 8 bin lira tazminat istedi. Yerel mahkeme reddetti. Bakanlık Yargıtay’a gitti. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, mahkemenin ret kararını oybirliği ile bozdu. Mahkeme direndi. Bakanlık temyiz etti. Yargıtay Hukuk Dairesi Genel Kurulu kararı verdi: “Davalı eylemi nedeniyle tazminat ile yükümlüdür.”
YARGITAY Hukuk Genel Kurulu, kaçak avcıları affetmedi. Yargıtay, hayvanların canlı olarak ele geçirilip, doğaya salınmalarının, kaçak avcıları tazminat yükümlülüğünden kurtarmayacağına karar verdi. Kararda, kaçak avcılar cezalandırılırken, “canlı” veya “cansız” hayvan ayrımı yapılmadığına, tazminat konusunda karar verilirken de bu ayrımın sonucu değiştirmeyeceğine dikkat çekildi. Yargıtay bu kararı İzmir’de 20 sakayı kaçak ve usülsüz avlayan Metin A’nın davasında verdi. Metin A., 5 Nisan 2006’da Menemen Palamuttepe’de yere ağ gerip kuş avlarken, jandarma tarafından suçüstü yakalandı. Yakaladığı 20 saka kuşuna el konuldu. Sakalar, “Teslim ve müşterek imha tutanağı” ile 6 Nisan 2006’da jandarma karakolundan doğaya salıverildi. İzmir Çevre ve Orman Müdürlüğü, idari yaptırım tutanağı düzenleyerek, Metin A’ya 428 lira para cezası kesti.
Bakanlık dava açtı
Çevre ve Orman Bakanlığı, saka kuşları için İzmir 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava da açtı. Bakanlık, Metin A’dan canlı olarak avladığı 20 saka kuşu için tanesi 400 liradan 8 bin lira maddi tazminat talep etti. Saka kuşlarının doğaya salıverilmesini dikkate alan mahkeme, bu nedenle zarar doğmadığına hükmedip bakanlığın tazminat davasını reddetti. Bakanlık kararı temyiz etti. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, mahkemenin tazminatı ret kararını oybirliği ile bozdu. Bozma kararında şöyle denildi: “Gerek Kara Avcılığı Yasası gerekse Merkez Av Komisyon kararları uyarınca usulsüz av bakımından canlı veya cansız hayvan ayrımı yapılmamıştır. Şu durumda davalı eylemi nedeniyle tazminat ile yükümlüdür.”
Dosyalar savaşı
Mahkeme, Yargıtay’ın bozma kararına “zarar doğmadığı” gerekçesiyle direndi. Çevre ve Orman Bakanlığı direnme kararını da temyiz etti. Bunun üzerine saka kuşlarının davası Hukuk Genel Kurulu’nun önüne geldi. Kurul, 3 Şubat Çarşamba günü mahkemenin direnme kararını bozdu. Dosya yeniden İzmir 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne gönderilecek. Mahkeme, bu kez Kurul’un bağlayıcı kararı ışığında Metin A’yı kaçak avladığı sakalar için 8 bin liraya kadar maddi tazminat ödemeye mahkum edecek.
Nesli tükeniyor
SAKA, (carduelis carduelis, european goldfinch eng.) ispinozgiller familyasından taneci, ötücü bir kuştur. Yüzün ön kısmında kırmızı renkli maske, kanat teleklerinin yanlarındaki sarı şerit, göz ve başın üstünden boyun altına kadar uzanan siyah bir atkı bulunur. Avrupa, Batı Asya ve Kuzey Afrika, fundalıklar, makilikler, Sibirya stepleri, dikenlik açık alanlar ve akarsu başlarında yaşar. Her yöreye ait yerli sakalar olmakla beraber yurdumuzda Anadolu sakası, Akdeniz sakası, Sibirya sakası, Himalayan sakası türleri vardır. Sakalar nesli tükenen ve koruma altındaki kuşlardan oldukları için yakalanması ve avlanması yasak hayvanlar kategorisine girmektedir.
Oya ARMUTÇU / ANKARA
