Yılan kartalı (Circaetus gallicus), Sulak alanlara yönelik yoğun kurutma çalışmaları nedeniyle (özellikle baraj yapımları) yılan kartallarının artık ülkemizde yuva kurmadığı anlaşılmaktadır. Genellikle yılan ve diğer sürüngenlerle beslendiği için kendisine bu isim verilmiştir. Boyları 73 cm’ye, kanat açıklıkları 180 cm’ye kadar ulaşabilen uzun kanatlı, üst tarafı grimsi/kahverengi, alt kısmı açık renkli bir kartal türüdür. Alt tarafındaki lekeleri gençken seyrek ve soluk renkte iken; erişkinliğe doğru koyulaşmaya ve yoğunlaşmaya başlar.
atmacagiller (Accipitridae) familyasından orta büyüklükte bir kartal türü. Doğanlarlar, çaylaklar ve şahinler gibi gündüzcül bir kuştur.
Özellikleri
Tür, 63–68 cm boylarında ve 185–195 cm kanat açıklığındadır. 1,7-1,9 kg ağırlığındadırlar. Arazilerde, baskın olan beyaz alt kısımları ve grimsi-kahverengi olan üst taraflarıyla farkedilebilirler. Kuyrukta 3 ila 4 şerit bulunur. Baykuşa benzer yuvarlak başı, parlak sarı gözleri ve açık renk çizgili kanat altı kanatlarıyla dikkat çekerler.
Yılan kartalları başarılı uçucudurlar ve diğer akrabalarına oranla havada daha çok zaman geçirirler. 500 metreye kadar yükselir ve süzülürler, avlanmalarını genelde bu şekildeyken, aşağı doğru keskin dalışlarla yaparlar.
Dağılımları
Eski dünya kuşlarındandır ve Akdeniz’den Rusya içelerine kadar olan Orta Asya, Asya, Pakistan, Hindistan ve bazı Endonezya adalarında yayılış gösterirler. Kuzeyde bulunanlar kışları sub-Afrika, kuzey ekvatora göç ederler. Orta Asya’da bulunanları ve uzak doğudakiler yerleşiktir.
Yaşam şekli
Açık ve ekili araziler, kıraç, taşlık çalılık bölgeler ve kurak bölgeler ve bayırlar yaşam alanlarıdır; ancak yuvalarını ağaçlara yaparlar. Yuvalarını dal, yosun ve yeşil yapraklardan yaparlar. Her yıl yuvalarını onarırlar. Bazen de diğer kuşların yuvalarını kullanırlar. 45 İle 47 günlük kuluçka süresinden sonra yavrular 60 ile 80 gün içerisinde ilk uçuşlarını gerçekleştirirler. Adından da anlaşılacağı gibi genelde yılanlarla beslenirler. Hatta 150 cm ve bazen daha uzun yılanları bile avlayabilirler. Böyle durumlarda genelde mücadele karada devam eder. Yılanlar haricinde kurbağalar, kertenkeleler, küçük kemirgenler ve bazen yiyecek sıkıntısı çektiğinde küçük kuşları avladıkları da gözlemlenmiştir.
