Shell Dwellers (Kabuk sakinleri), Tanganyika Gölü’nde yaşayan cüce cichlid türleridir. Çok büyümediklerinden, bakımının kolay olmasından ve çekici kişiliklerinden dolayı akvaristler arasında popüler olmuşlardır. Maalesef ki ülkemizde bu popülerliği yakalayamamışlardır. Ülkemizde en çok beslenen türler Neolamprologus Brevis ve Lamprologus ocellatus’tur. Kendilerini yırtıcılardan korumaları için boş salyangoz kabuklarından faydalandıkları için bu ismi almışlardır. Akvaryuma yaklaşıldığında veya gürültü olduğunda korkabilirler. En ufak titreşimleri hemen algılarlar. Doğada Shell Dwellers türleri genellikle Neothauma salyangoz kabuklarını tercih ederler. Bir Neothauma salyangozu öldüğü zaman bir cüce cichlid tarafından sahiplenilir. Akvaryum ortamında diğer birçok salyangoz türünden kabukları kabul ederler. Bu türler için en değerli şeyleri kabuklarıdır. Küçük boyutlarına rağmen bölgelerini şiddetle savunurlar.
Shell Dwellers ( Kabuk Sakinleri ) Çeşitleri
Kabuk sakinlerinin, yerleştirilebildiği birkaç grup vardır:
– Koloni halinde yaşayan Shell Dwellers ( Kabuk Sakinleri ). Ailevi davranışları oldukça popüler olan, bu balıklar doğal ya da bazı durumlarda kendi kabuk yataklarını yoğun kümelerle yaratırlar. Bu türlerin içinde Neolamprologus multifasciatus, Neolamprologus similis ve Neolamprologus callipterus vardır.
– Ocellatus grubu en iyi çekici (sempatik) kalıpla yapılmış ve birçok en agresif kabuk sakini türleri küçük vücutlarını ve karasal davranışlarını paylaşırlar. Denilir ki köpek balıkları bu grup gibi davransaydı Dünyadaki bütün kumsallar terkedilirdi. Bu türlerin içinde Lamprologus ocellatus, Lamprologus stappersi, Lamprologus speciosus vardır ve birkaç türü akvaryum hobisinde nadir bulunur.
– Lepidiolamprologus grubu şimdilerde Neolamprologus olarak düşünülüyor. En geniş kabuk sakinleri ve bazı tercih edilebilen çamur sakinleri de vahşi yaşamda vardır. Onların içinde Neolamprologus boulengeri, Neolamprologus hecqui, Neolamprologus variostigma ve Neolamprologus meeli vardır.
– Altolamprologus varyeteleri içinde Altolamprologus compressiceps “Sumbu” ve diğer yöresel çeşitleri daha sık kabuk kullanan normal A. compressiceps’den küçük kalır.
– Telmatochromis cinsi belirli bir kabuk sakinlerini kapsar, Telmatochromis sp “temporalis shell,” ve birçok türde kabuk sakini akvaryum ortamında yaşarlar.
– Brevis grubu kendi vücut ağırlıkları ve ılımlı huylarıyla birçok tür içerir, Neolamprologus brevis ve Neolamprologus calliurus vb. türler içerir.
– Signatus grubu ince ve yansıtıcı türler içerir, Neolamprologus signatus, Neolamprologus ornatippinnis ve Neolamprologus kungweensis gibi türler içerir.
– Malawi kabuk sakinleri birkaç türden oluşur fakat henüz sadece Pseudotropheus lanisticola keşfedilmiştir. Kesinlikle mbunaların en küçüklerinden biridir, Malawi Gölü’nde 7 cm’de yaşar.
Su Değerleri
Akvaryum suyunu aşağıdaki Ph ve Sertlik derecesine getirmek için Tanganyika buffer gibi katkılar kullanılabilir.
Ph: 7,8 – 9,0
Sertlik: 12 – 20 °dh
Sıcaklık: 24° – 28°C
Habitat
Tanganyika Gölü boyunca salyangoz kabukları bulunduran dip kesimlerde yaşarlar. Zambiya kıyıları, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Burundi ve Tanzanya boyunca bulunurlar. Salyangoz kabukları kimi bölgelerde fazlayken, kimi bölgelerde az bulunur.
Beslenme
Genellikle etçil olarak beslenirler. Protein ağırlıklı kuru yemlerin yanında, canlı yemde verilmelidir(Su piresi, Sivrisinek larvası, Artemia vb.). Haftada bir bitkisel pul yem verilmelidir. Doğada plankton, karides yavruları ve mikroskobik canlılar ile beslenirler.
Üreme
Salyangoz kabuğuna düz yumurta dökerek ürerler. Erkek bölgeyi savunurken, dişi yavruları korur. Yavrular serbest yüzüşe geçtiği zaman bazı türlerde anne ve baba yavrularla ilgilenmezken, bazı türler koloni olarak yavrularla ilgilenirler. Dişiler yumurtladıktan sonra bembeyaz bir renge bürünürler. Shell dwellerlar, eş tutması pek de zor olmayan balıklardır. Brevis gibi bazı türler tek eşliyken, multifascitus gibi türler genelde harem kurmaya eğilimlidirler. Kabuklara sadece dişiler girer ve yumurtalarla ilgilenir ancak zaman zaman erkeklerin de girdiği olur. Üretim konusu N. Brevis üzerinden değerlendirelim.
Akvaryumda üretim düşünülürse 50–70 litrelik bir tankla başlanabilir. Eğer cinsiyetlerinden emin olunamıyorsa tercihen 2 büyük boy ile 2–3 adet küçük boy balık bu tanka alınır. Bu şekilde bir süre beslenir. Kısa süre içinde çiftler belirginleşip eş tutmuş olurlar. İzleyen birkaç ay içerisinde ilk yavrular görülmeye başlar. Seçtikleri kabuğun içinin temizleyerek 20–30 yumurta yapıştırırlar. Yumurtalarla daha çok dişi ilgilenirken erkek yuvanın çevresini korur. Yavruların bakımı çok zor değildir. Küçük boyutlu olmalarına rağmen artemia yiyebilirler. Yumurta safhası ve yavruların ilk dönemleri su kimyasındaki dalgalanmalar açısından hassas bir dönemdir. Bu nedenle büyük miktarda su değişimlerinden kaçınılmalı, sık ve az su değişimi yapılmalıdır. Genel olarak dayanıklı bir tür olsa da su sıcaklığı ve kimyasal değişimlere karşı hassastır. Ancak hastalık açısından diğer cichlid türlerine göre oldukça dayanıklıdırlar.
ADD 2005/11 SAYISINDAN ALINTIDIR.
Yavru Bakımı
Yavrular 3 – 4 öğün protein ağırlıklı kaliteli kuru yemlerle beslenmelidir. Haftada 2 kere su piresi, sivrisinek larvası ve artemia gibi canlı yemlerle beslenmelidir. Haftada bir bitkisel pul yemlerle beslenmelidir.
Cinsiyet Ayrımı
Erkekler dişilerden daha büyük ve biraz daha canlı renklere sahiptirler. N. brevis türünde dişilerin karnı sapsarı olur.
Yazan: Sergen Tuncer
