GENEL:
Malawi gölünün, mbuna grubunun, Pseudotropheus cinsinden bir tür olan Elongatus Mpanga; mbunalar arasında en sevilen ve en güzel cichlidler arasına kendini sokmuştur. Son zamanlarda birçok akvaristin merak saldığı bir tür olan Elongatus Mpanga, herkesin sahip olmaya çalıştığı türler arasındadır. Diğer mbunalardan onları ayıran en önemli özelliği kuyruğunun ve dorsal yüzgecinin sarı olmasıdır. Akvaryumlara kattığı hareket, dişilerine yaptıkları kurlar, sert oluşlarından birbirleriyle yaptıkları kavgalar onları popüler, sevecen türler haline getirmiştir. Aslen Elongatus ailesinden olan bu tür, diğer Elongatus varyetelerinden tamamen kopuk bir türdür.
—Türünün saf örneklerinden, güzel bir Elongatus Mpanga.
HABİTATI:
Her mbuna gibi Malawi gölünün sığ derin kayalıklarında yaşarlar. Büyük kayalar arasında uygun haremler şeklinde üreyip çağalırlar.
SU ÖZELLİKLERİ:
Su değerleri diğer mbunaların olduğu gibi mpangalar içinde aynıdır.
Su, sert olmalı ve hafif alkali durumda tutulmalıdır.
Ph; 7,8 – 8,5 aralığında tutulmalıdır.
Sertliği ayarlamak için, suyu sertleştirici maddeleri akvaryumda bulundurmakta yarar vardır.
Sıcaklık; 24-26 C de tutulmalıdır. Hatta gölün bazı noktalarında 20 C ye kadar sıcaklık düşebilmektedir.
DAVRANIŞ BİÇİMİ:
Davranış biçimi çoğu mbuna gibi agresiftir. Uygun haremler kurulduğu taktirde agresiflikleri en aza indirilebilir. 2 Baskın erkeğin aynı tankta bırakılması sert oluşlarından sebep ölümcül kavgalara sebebiyet verebilir. Aynı zamanda çiftleşme anında herhangi bir balığın rahatsız etmesi durumunda, rahatsız eden balık da ciddi yaralar oluşturabilecek nitelikte hasarlar verebilir.
BOYUT:
Elongatus mpangalar, iyi bakıldığı sürece diğer mbunalardan daha öte bir boy sergileyebilmektedir. Bir anda gelişmeleri onları ayrı bir yerde tutmaktadır. Benim tecrübe ve gözlemlerime göre yavruların 3. aydan sonra bir anda gelişime verdikleri, aynı zamanda balıkalrın cinsel olgunluğa eriştiği zaman diliminde aşırı derecede boy attıklarını fark ettim.
Kaynaklarda en fazla büyüdüğü boy 10 cm olarak gözüksede, iyi bakıldığı taktirde 12-13 cm ye kadar büyüyebilen balıklardır.
CİNSİYET AYRIMI:
Elongatus mpangalar, bazen cinsiyet ayırmada aksaklıklar yaratabilmektedirler. Baskın dişiler erkek gibi görülmekte birlikte, pasif erkek dişilerden öte daha soluk renklere bürünebilmektedir. Bu gözle bakarak cinsiyet ayırmanın pekte sağlıklı olmadığının göstergesidir.
Normal bir Elongatus mpangada erkeğinde; daha asil, bantaları daha kalın ve daha koyu, yüzgeçleri uzun, renkleri daha belirgin, ağız kısmı kararık, yumurta benekleri oldukça fazla, ikiz yüzgeçleri ebeyi uzuncadır.
Diğerlerde ise; daha ödlek, bantları belirsiz ya da soluk, yüzgeçleri erkeklere oranla daha soluk, renkleri erkeklere oranla daha soluk ve mat, yumurta benekleri ya az ya da hiç yok, kafa yapısı erkeklere oranla daha yatıktır.
– Erkek bir Elongatus mpanga
– Dişi bir Elongatus mpanga
Üstede belirttiğimiz gibi bazen gözle görülen bu değişiklikler cinsiyet belirlemede yanılgıya düşürebilir. Eğer kesin yanıt alınamadığında anüs vent kontrolü yapılması önerilir. Burada önemli olan bir nokta; cinsel olgunluğa erişmemeiş balıklarda anüs vent kontrolü bile tam bir kesinlik bildirmeyebilir.
— Elongatus mpangalarda cinsiyet ayrımı (Male: Erkek- Female: Dişi)
BESLENME:
Elongatus mpangalar, çoğu kaynakta otcul türler olarak geçse de az da olsa hayvansal besinlerden de beslenmelidir. Yani bu hususta onlara otcul demek doğru olmaz. Mpangalar omnivor canlılardır. (Hem etçil, Hem otçul)
Elongatus mpangalara diyet uygulanırken hayvansal besinleri en az miktarda tutmalıyız. Aksi taktirde balıklarda yağlanma, dominantlık ve ileri derecede bloat hastalığı gelişebilir. Onun için diyetlerindeki hayvansal besin oranını 1/3 oranında tutmakta fayda var.
Doğalarında alg kazıyıcı olan mpangalar, akvaryum ortamında da alg kazıyıp beslenmek isterler. Bunun için bizler doğal ortamını benimsemeleri amacıyla onlara özel alg kayası oluşturabiliriz. Balıklar için uygun olan canlı yemleri kurutup, püre haline getirdikten sonra bir kayaya yapıştırıp, güneş altındna kuruttuktan sonra akvaryuma koyabiliriz. Bu şekilde kayadaki canlıları kazıyıp, doğal ortamalrını benimsemiş olabilirler.
AKVARYUM VE ORTAM:
Elongatus mpangalar doğalarında olan dekoru akvaryumda bulmak isterler. Bizlerde baıkalrın rahat edebilmesi için, stressiz bir ortam yaratmak babında onalr için doğayı taklit edici tankalr kurmalıyız. Bu şekilde doğalarını benimseyip, doğal ve sağlıklı bir yaşantı sürerler.
Elongatus mpanga tankalrı, eğer uygun harem kurulacaksa 200 litreden aşağıda olmamalıdır. Sert ve kavgacı tüler oldukalrından küçük boyutlu akvaryumlarda kavgalar sonucu ölümler gerçekleşebilir. Akvaryumlarında, yükseklik ve uzunluk haricinde doğasına üsgü olan genişliği elden geldiğince en üst sınırda tutmak gerekir. Çünkü, Elongatus mpangalar; mbuna grubundna olan kayalık balıklarıdır. Ortamın geniş olması doğalarını taklit etmeye yetecektir.
Aynı zamanda akvaryumlarda bol kaya kulundurmak gerekir. Kayalar, mağara oluşturacak şekilde dizilmeli ve balıkalrı saklanabilecekleri, güvenli alanlar oluşturulmalı. Kayalar daha çok düz hatlara sahip yuvarlak şekilli kayalar oluşturulması önerilir.
Akvaryumda bitki barındırılması önerilmez. Elongatus mpangalar bitkisel apırlıklı beslenen balıkalr olduundan bitkileri yiyebilir. Eğer ki ilada koyulacaksa anubias gibi kalın kapraklı bitkiler tercih edilmelidir.
Elongatus mpangalar, kumla oynamayı seven canlılardır ki akvaryumlarında ince taneli kum bulundurulması onları çok mutlu edecektir.
— Kumla oynayan bir Elongatus mpanga
— Örnek tank
ÜREME:
Elongatus mpangalar birden fazla eşlidirler. Üremeleri için uygun haremler gereklidir. Bu haremler en az 1 Erkek 3 Dişi şeklinde olmalıdır. Aksi taktirde erkek sert oluşundna dolayı dişileri öldürebilir.
Elongatus mpangaların çiftleşmesi için; bol uygun haremler gereklidir. Bu şart sağlandıktan sonra üretilmesi için herhangi bir sorun yoktur. İlk başta üretilmesi zor olan bir tür olarak görülsede üretimi gayet kolaydır. Yeter ki akvaryum şartlarını ideal orantılarda tutun.
Elongatus mpangalar, ortalama olarak 25-35 yumurtayı ağızlarında kuluçka ederek ürerlerler. Bu kuluçka süresi 20 ile 28 gün arasındadır. Bu süre zarfında ağzı dolu olan dişiye kesinlikle yem verilmemelidir. Bazen ana tankta bulunan ağzı dolu dişilerin yem yediği görülmektedir. Bu bir istisnadır. 20-28 Gününa rdından yavaş yavaş ayvrularını salmaya başlarlar. Yavruları sakin olan bir bölmeye ya da bir kovuşa salarlar. İlk başlarda yavrular deneyimsiz olduklarında yem yemede sorunalr çıkarabilmektedir. Ancak anneleri sayesinde yemler onlara hazırlanmış şekilde getirilir ve önlerine konur. Bu anı izlemek gerçekten doyum alınamayacak kadar büyük bir zevktir.
Normal doğumu beklemekle birlikte, kendimizde ağzı dolu olan anneyi kusturup doğum yaptırabiliriz. Kusturma işlemini 15-16. günler arasında yapmakta fayda var. Bundan önce yaptırılan kusturma işlemlerinde yavruların öldüğü ve hasaslığındna dolayı ortama uyum sağlayamadığı kanıtlanmıştır.
YAVRULAR VE BAKIMI:
Elongatus mpanga yavruları ilk doğduklarında yaklaşık olarak 0,5cm cıvarında olurlar. Bu süre zarfında çok çabuk büyüyüp, gelişebilirler. Önemli olan yavrulara verecek bakımı en iyi şekilde yapıp, yemlemede kusur etmemektir.
Elongatus mpanga yavruları doğruktan sonra suyu ana tanktan alınımış bir yavru akvaryumuna aktarılırlar. Akvaryumda kum olması önerilmez. Çünkü dip çekimlerinde ve yemlemede sorun yaratabilir.
Ayırdığımız yavrulara ilk 1 hafta dip çekimi yapmıyoruz. Bu süre zarfında yavrualr çok hassas olur ve ölümlerine neden olunabilir. (Yapılacaksa bile türe özgü su değerleri iyi gözetilmelidir.) 1 Haftasını doldurmuş yavrulara %5 lik bir dilimde periyodik aralıklarla dip çekimi yapılmalıdır. Dip çekimleri hergün ya da 2 günde bir yapılmalıdır. Bunun sebebi arda kalan yemlerin amonyak ve nitrat patlamasına sebebiyet vermemesidir. Bu yönteme eş olarak şifonlama da yapılabilir. Dip çekimlerinin ardından dinlenmiş ve hazırlanmış akvaryumla aynı sıcakjlıkta olan su eklenmelidir.
Yavruların beslenmesi ilk doğuklarından itibaren yapılmalıdır. Eğer balıklarda kese varsa keseler kaybolana kadar asla yemleme yapılmamalıdır. İlk 3-4 gün bitkisel ağırlıklı besinlerle beslenmelidir. Bunun nedeni balığın sindirim sisteminin gelişmesini tam anlamıyla sağlamasındandır. Bu sürenin ardından artemia ve kaliteli ezilmiş kuru yemlerde beslenme yapılabilir. Günde en az 3 öğün yemleme yapılmalıdır. Bu öğün arttırılabilir. Az ama sık yemleme yapmak en iyisi olacaktır.
2,5 Aylık:
