akvaryumumuzda balıklar ,omurgasızlar canlı kayalar ve bitkilerden oluşturduğumuz küçük doğa gerçek vahşi doğada olduğundan daha kirlenmeye açıktır .Ama kullanılacak doğru ve yeterli filtrasyon teknikleriyle mükemmele yakın sonuçlar almamız ve canlılarımıza doğal habitatlarından daha güvenli bir habitat yaratmamız da mümkündür.
Besin artıkları balıklarının dışkıları gibi organik artıklar balıklarınız için tehlikeli azot içeren bileşikler oluştururlar ve kontrol altına alınamazlarsa balıkların ve diğer omurgasızların ölümüne neden olurlar.
Bazı akvayum meraklıları periyodik su değişimi yaparak zararlı bileşikleri kontrol altında tutmayı denerler bu yaralı fakat zor bir yoldur .Çünkü su ve canlı miktarına bağlı periyodu ve oranı tutturmak kolay değildir . değişim .
Neyseki akvaryum meraklıları için kolay bir yol vardır ..yararlı bakterilerden yararlanma .Akvaryum için bu bakterileri özellikle satınalmaya gerek yoktur uygun şartlar sağlandığında onlar çoğalırlar ve işlerine koyulurlar.. nothing .
yeni bir akvaryum kurulduğunda, yeterli bakteri kolonisi oluşmamıştır bu süreç balıklar için tehlikelidir . ( bu süreçte bir iki küçük ama dayanıklı damsel benzeri -test balığıyla başlanılır)böylelikle bakteri kolonilerinin gelişimine ortam hazırlanmış olur .
bu bakteriler amonyağı nitrite nitriti de nitrata kırarlar.nitrat daha az toksik olmakla beraber yüksek oranlara ulaşırsa (20 ml/l nin üzerine çýkarmamak gerekir )zararlı olmaya başlar ve bitkiler için gübre de olduğundan istenmeyen yosunların aşırı gelişimine neden olabilirler..
Her ne kadar nitratı kaldırmak için çeşitli yollar varsa da en etkin yol düzenli su değişimidir .Bu çok ihmal edilen yol akvaryum bakımının önemli parçalarından biridir.( filtras yon özelliğinize ve akvaryumunuzun durumuna göre -test sonuçları klavuz olabilir- aylık %10-25 arası bir su değişimi önerilebilir ).
Fakat çok sıklıkla ve aşırı oranda su değişimi su kimyasının düzenli olmasını engeller ve bu da balıklarınızın stres altında kalmasına neden olur . burada yapılacak en iyi iş iyi bir filtrasyon ve yeterli miktarda bir su değişimi dir .
Su değişimlerindeki en iyi ölçüt amonyum-amonyak , nitrit ve nitrat testlerinizin sonuçlarına göre belirlenir ama kesinlikle 24 saat içine akvaryumunuzun suyunu %30dan fazla bir oranda değiştirmeniz önerilmez .
Biyolojik filtrasyon
Biyolojik filtrasyon Biyolojik filtrasyon biyolojik filtrasyon zararlı azotlu bileşikleri kıracak bakteri kolonileri oluşturma işleminin genel adıdır.
doğa ana bu bileşikleri kırmak için çeşitli bakteriler üremesine olanak verir.Önce, nitrosomonas bakteriler ammonyayı nitrite kırarlar. sonra nitrobakterler nitriti nitrata kırarlar(dönüştürüler).bu bakteriler doğada öyle sıklıkla bulunurlar ve kolay ürerler ki onları ayrıca akvaryumuza eklememize gerek yoktur .amonyak ve oksijenin bulunması onlar için yeterlidir .Yanlızca akvaryumun ilk kurulma aşamasında ilk oluşum sürecini hızlandırabilecek ve haftalarca beklemize gerek bırakmayacak (bu bakteriler tuzlu suda tatlı suda olduğundan daha yavaş oluşurlar )bazı ürünleri yetkin akvaryumculardan edinebilirsiniz.
doğanın bize sunduğu bu olnaktan yararlanmak için doğa ile işbirliği yapmalı yani biyolojik filtrasyondan yararlanmalıyız .
şu ana kadar fiziksel filtre hakkında hiçbir şey söylemedik çünkü biyolojik filtreleme yanlızca bakterilerle olur .
biyolojik filtrasyon aletlerinin piyasada değişik türleri görülse de özde yararlı bakteriler geniş bir ortam yaratmak ve suda çözünen oksijen miktarını artırmak bir biyolojik filtrenin yaptığı iştir ..
Mekanik filtrasyon
- Sump Filtre Sistemi
Mekanik filtreleme akvaryumda partiküler halinde gezinen artıkları süzmeye mekanik olarak süzmeye yarar .
Bu fltreleme doğrudan zararlı bileşikleri ortadan kaldırmaz sadece suda yüzen partikül halindeki atıkları süzerek suyun hem görünüm açısından daha temiz olmasını sağlar hem de biyolojik filtre gibi sirkülasyona gereksinim duyan filtrelerin tıkanmasını önleyerek bir ön filtreleme yapar.
akvaryumun kuytu yerleri kayaları arkası gibi ulaşılması zor yerleri temiz tutmak için doğru yerleştirilmiş sirkilsyon kafaları da işe yaraya bilirler.mekanik filtrenin çekemediği tortuları su değişimlerinde kullanabileceğini basit ama gerçekten etkili vakum akvaryum süprgleriyle yapabilirsiniz .
En popüler mekanik filtreleme medyası süngerler ,filtre yünleri gibi ürünlerdir.
Değişik materyallerden yapılabilecek bu mekanik filtre medyaları gözenekli yapıdadırlar ve bir arada kullanılabilirler.
filtre medyası gözenekli yapısı ile su dolaşımına engel olmadan suyu süzebilmelidir.ve kapladığı alandan daha fazla iş yapabilecek kalitede olmalıdır.
Özetle;iyi bir mekanik filtre medyası seçkin bir markanın ürünüyse çok fazla sorun çıkaracak ürünler değillerdir .Tıkanmaların önüne geçmek için belirli aralıklarla temizlenebilirler burada önerimiz bu tür malzemeleri akvaryumudan aldığınız bir miktar suyla temizlemenizdir .Tabii ki bu suyu akvaryuma tekrar dökmemek kaydıyla !
kimyasal Filtrasyon
kimyasal filtrasyon, kısaca kimyasal maddeler kullanılarak istenmeyen maddelerin temizlenmesidir. En popüler kimyasal filtre malzemesi aktif karbondur , sürekli olarak kullanımı gerekmese de belirli aralıklarla kullanımı iyi sonuçlar verir.,
Tanecikli aktif karbon yüksek ısı da buharla işlenmiş karbondan yapılan bir malzemedir ve sudaki kirlilik yaratan çöpleri ve kötü koku yapabilecek maddelerin temizlenmesi için iyi bir yoldur .Ayrıca ağır metallerin giderilmesi klorlu suyun klorca temizlenmesi ve suda kullandığınız ilaçların giderilmesi için gerekli olduğu zamanlarda kullanılmalıdır.
Aktif karbonların belirlibir kullanım süresi vardır ve üretici şirketinin ya da ürünü satın aldığınız uzman satıcının önerisine uyarak belirli bir süre kullanılır.
Tüm akvaryum ürünlerinde olduğu gibi seçkin bir markanın ürününü kullanmakta yarar vardır .Satın allırken biraz daha pahalı bir ürünü tercih etmenin sonuçta binbir emek ve hevesle oluşturduğunuz minik okyanusunuz için çok gdaha güvenilir ve ucuz bir yol olduğunu göreceksiniz..
Aktif karbonun uzun süreli kullanımda aktivitesini kaybetme durumu ortaya çıkabilir bu durum meydana gelmeden çıkarılmalıdır , çünkü emmiş olduğu kirleri akvaryuma geri verebilir ./FONT
Ayrıca üreticisi tarafınadan asitle yıkanmış ve fosfat içermeyen karbon kullanılmalıdır.
çünkü karbon doğası gereği fosfat içerir ve bu yönden temiz olması üreticisi tarafından sağlanmış olmalıdır.
Bizim önerimiz akvaryumun ilk kurulması sırasında daha hiç canlı yokken kullanılması , aşırı bir kirlik oluşmuş akvaryumda özellikle balıklardaki bir hastalığa karşı kullandığınız ağır metal içeren bir ilacın (örneğin parazitlerin neden polduğu bir rahatsızlıkta bakır içeren bir ilacın kullanımı gibi ) temizlenmesinde kullanılmalıdır Böyle bir kullanım için bir iki hafta fazlasıyla yeterli olacaktır..
Aktif karbonun kullanımı balıklar ve omurgasızlar için yararlı iz (eser) elementleri de uzaklaştıracağından karbon kullanımı sırasında iz element eklentisi yapılmasında fayda vardır .ayrıca suyun pH değeri de kontrol edilmelidir .özetle aktif karbon kullanımı kolay ucuz ve etkili bir kimyasal filtreleme yöntemidir ve doğal olarak kullanmadan önce mutlaka yıkayınız !
tüm akvaryumlar için önerile bilir.
FILTRE TiPLERİ
köşe filtreleri
Küçük akvaryumlar için uygun olabilecek bu filtreler akvaryumun içine bir yere yerleştirilir ve mekanik ,biyolojik ve kimyasal filtreleme yapabilecek donanıma sağip olabilirler ucuz bir çözüm olmakla birlikte yeterliliği akvaryumun boyutları ve canlı sayısı gibi kriterlere bağlıdır
başka bir kullanım alanıda karantina akvaryumu gibi hastabalıkların bakılabileceği bir akvaryum için ucuz bir çözüm olmasıdır .Bu gibi kvaryumalrda kullanım kolaylığı olması ve filre malzemesinin kolayca değiştirilebilmesi bir avantajdır .Fiyatlarıyla oranlandığında ucuz bir çözüm olduğu da görülmektedir.
taban Filtreleri
filtre tabanı akvaryum kumununaltına yerleştirilmiş bir gözenekli taban ve buna bir boruyla bağlanmış olan güç kafasıdan oluşur
bu güç kafasının ( su altı filtre kafası ) tabandaki suyu akvaryumun yüzeyüne çıkararak akvaryumun dibide oksijence zengin bir bölge yaratarak biyolojik filtreleme yapar .
Bu filtreleme yöntemi tıkanmaya açık bir yoldur tabandan su çekerek çalışan bu filtreyi zaman zaman ters olarak -tabana su vererek çalıştırmak ta fayda vardır .
eğer bu ekomik yolu seçerseniz kumlarınızı vakumla temizlemeye ve taban filtresini zaman zaman ters olarak çalıştırmaya özen göstermelisiniz.
Bu yöntem az sayıda balığın – yanlızca balığın – bakıldığı akvaryumlarda yeterli olabilir.Modern bir çözüm olarak gözükmemektedir.
güç kafaları
güç kafaları suyu itmek ve çekmekte kullanıldığından küçükten büyüğe tüm akvaryumlarda ve değişik görevlerde kullanılabilir. Taban filtresiyle birlikte , sirkülatör olarak ya da süngerli iç filtrelerin kullanımında ve bazı protein skimmerlerle birlikte kullanılabilirler.
kanister filtre
kanister filtreler suyun içinde yada dışında modellere sahip olabilen özellikle mekanik-fiziksel filtrelemede başarılı filtrelerdir . bir çoğu kendinden motorludur ve ayrı filtre malzemeleri için geniş bölümler sunabilirler.
ıslak/kuru Filtreleri
Biyolojik filtrasyon için gerekli geniş ve zengin oksijenli alanı başarıyla yaratan bu filtreler özellikle substrat benzeri biyolojil filtrasyon malzemeleriyle bir likte kullanıldığında çok daha etkili olmaktadırlar
Protein skimmer
Protein skimmerler yüksek pH ve tuzlusuda çalışan ve bir reaksiyon tüpü boyunca yükselen köpükle organik atıkları bir tüpte toplayan başarılı bir temizleyicidir. Günüüüzde su içinde ya da dışında çalışan bir çok modeli mevcuttur
Özellikle berlin metodu olarak bilinen metod reef akvaryumlarında başarılı sonuşlar elde etmiş bir yöntemdir.
Fluidized bed filtreler
taban filresi mantığına bnzeyen bu filtreleme yöntemi yararlı bakterilerin üremesi için başarılı bir yöntem olarak gözükmektedir sıkça karşılaştığı tıkanma sorununuda piysadaki yeni modelleriyle aşabilmektedir
Denitrators
Bir başka filtreleme tipi de denitratörlerdir prensip olrak suyun içinde yavaşça geçeceği nitrat kırıcı bakteriler için oksijensiz alan yaratacak bir filtreleme yöntemidir. Bu filtrelemede nitrat kırıcı bakterilerin istediği anaerobik yani oksijensiz alanın yaratılması ve suyun bu alandan geçerek nitrattan arındırılması esas alınmıştır .Suyun bu bölgeden yavaş geçmesi filtrasyonun başarısını goğrudan etkiler nitrat kırıldıktan sonra azot oksijene azot gazı olarak atılır
Siterilization
Suda üreyebilecek zararlı mikro organizmalar balıklarınızda ya da diğer canlılarınızda ciddi sağlık problerine neden olabilir ve zaman zaman bir siterilizasyona gereksinim duyabilirsiniz ,ama çoğu siterilizasyon işlemi yararlı ve zararlı bakterilerin ayrımını yapamadığından yaradan çok zarar verebilirler ve bu gibi aygıtların kullanımı deniz akvaryumu için tartışmalı bir formdur .en iyisi akvaryumun suyunu hazırlarken siteril bir su kullanmanız akvaryum suyuna elinizi yıkamadan sokmamanız emin olduğunuz satıcılardan balık alış verişi yapmanızdır. Parazitler karşı doğal mücadele yapan cerrah balığı ,doktor karides ya da gorgorian türü mercenların da bu özelliğinden yararlanabilirsiniz.
İki temel siterilzatör tipi mevcutur; ozonizör ve ultraviyole lambaları:
Ozonizör
Ozon gazı oksijenin özel bir formu olup üç oksijen atomunun birleşmesinden oluşur ve reaktif bir siterilazyon etkisine sahiptir .Suyun dezenfekte edilmesinde ya da organik maddelerin çökertilmesinde kullanılır .Ayrıca protein skimmerin hava girişine bağlanarak performansının artırılmasında da kullanılabilir .Ancak unutulmaması gereken ozon kullanımı nitrojen dönüşümünü sağlayan bakterileri de öldürerek zararlı bir etkiye sahip olabilir .özellikle belli bir hacimden küçük akvaryumlar için sürekli kullanımı zararlı olacaktır .Ozon zorunu yaratan nedenleri ortadan kaldırmaz yanlızca semptomları ortadan kaldırır ayrıca suda çözünen aşrı miktarda ozon balıklarınızın mkozalarında tahrişe ve omurgasızların ölümüne neden olabilir .
Berlin metoduyla çalışan skimmerlerin bulunmasından önce ozon metodu sıklıkla kullanılmaktaydı ancak günümüzde özellikle reef (kayalık ) akvaryumlarında sıklıkla kullanılmamaktadır.
Ozon gazı kullanımında dikkat edilmesi gereken bir hususda havay karıştırılmamasıdır solunması durumunda sağlığı olumsuz yönde etkiler .Ayrıca kauçuk benzeri maddelerde de korozyona neden olur.
Ultraviyole Siterilize
yüksek şiddetteki ulraviyole ışığı organizmaların dna’larını yokeder bu özelliğinden yararlanarak bir ultraviyole lambasının içinden su geçirmeye dayanan filtreler üretilmiştir.Genellikle 40 litre su için bir watt gücü esas alınır..
Genel problemleri:
1.Suyun ultraviyoleden hızlı geçerek yararının azalması.
2.UV lambasının üzerinde tuz yada bakteriyel atıkların birikmesi
3.Lamba ömrünün altı ayda bir değiştirilmesini gerektirmesi
UV filtreleri dışarıdan ışığı görülmeyecek kapalı kaplar halinde üretilirler çünkü gözlere oldukça zararlıdır ve doğrudan bakılırsa hiç bir acı hissetmeden gözlere zarar verirler . 
