Yazan: Onur UYGUN
Pek çok yerde amerikan tetralarının ne kadar dayanıksız oldukları ile ilgili pek çok bilgi mevcuttur. Aslında bu bilgiler genelde bilgisizliğin ürünüdür. Tetralar için hassas denimesi kimi durumlar ve kimi türler için doğru olabilir ama pek çoğu aslında bakımı çok kolay canlılardır. Sadece birkaç temel noktaya dikkat etmek yeterlidir. Bunun dışında abartıldığı kadar hassas olmamaları bir yana pek çoğu yeni başlayanlar için uygun balıklardır.
Amerikan tetralarının pek çoğu suyu yumuşak ve asidik olan(pH 7’den küçük) sularda yaşarlar. Suyun iletkenliği yani bir bakıma tuzluluğu azdır ve sular yumuşaktır. Geniş bir coğrafyaya yayıldıkları için amerikan tetralarının türlerine göre uygun sıcaklıklar değişkendir. Genelde 20-27 derece arasındaki sıcaklıklarda yaşarlar.
Balıkların doğal yaşamlarındaki ortama kabaca değindikten sonra buna benzer ortamın nasıl oluşturulacağı ve beslediğimiz canlılarda nelere dikkat edeceğimize kısaca değineceğim.
Yalnız burada anlatacaklarımın genelde küçük boyutlu tetraları kapsayıp pacu ve natteri gibi daha özel bakım ve özel akvaryum isteyen tetraları kapsamayacağını belirteyim.
Akvaryumun hazırlanması:
Yumuşak su istedikleri için mümkün olduğunca suyu sertleştiren mercan kırığı, midye kırığı, deniz kumu gibi taban malzemelerinden kaçınmalıyız. Ayrıca suyu sertleştirecek türden taşları da pek bulundurmamamız iyi olur.
Taban mümkünse çok açık renk olmamalıdır. Hatta mümkün olduğunca koyu renk taban kullanılması iyi olur.
Akvaryumda pH’ı düşürücü özelliğinden dolayı kökler en iyi dekorasyon malzemesidir. Ayrıca doğal ortamlarına yakın bir görünüm sağlamak için de tercih edilmektedir.
Akvaryumda bitki bulundurulması saklanacak yer sağlayıp stresi önleyecektir. Ayrıca su değerlerine katkısı olup daha doğal bir görünüm sağlayacaktır.
Akvaryumda ışıklandırma çok güçlüyse mutlaka bitkiler ve dekorasyon malzemeleri ile gölgelik alan oluşturulmalıdır.
Akıntı çok güçlü olmamalıdır. Tetraların çoğu akıntıyı sevmezler. Ayrıca neon vb. nispeten narin yapılı tetralar akıntıdan zarar dahi görebilirler.
Su değerlerindeki değişikliklere karşı hassas olduklarından yeni kurulmuş akvaryuma eklemeyin. Yeni kurulmuş akvaryumda su değerleri çok değişkendir. Bir süre başka balıklarla sistemin oturmasını bekleyip bunun ardından tetralara geçersiniz. Bu önlemin bir getirisi vdaha vardır ki sonra aşağıda bahsedilecektir.
Yeme alışkanlıkları:
Akvaryumda beslenilen tetraların çoğu etoburdur. Buna uygun olarak hayvansal gıda ile beslenmeleri uygun olacaktır. (pacu ve silver dollar gibi türler hariç)
Tetraların ağız yapıları yüzeyden ve dipten yem yemeye uygun değildir. En rahat beslenme yolları dibe çok hızlı batmayan, ağızlarına sığacak taneli yemlerdir. Pul yemler bu açıdan pek uygun değildir, fazla iri taneli dip yemleri ise tercih edilmemelidir. Suyun bozulmaması için yemleme yavaş yavaş yapılmalı ve bu yolla dipte yem birikmesi önlenmelidir.
Ara sıra bitkisel yemleme ihmal edilmemeli, su piresi gibi canlı yemler bulmak mümkün ise ara sıra da olsa ihmal edilmemeli.
Hassas oldukları ve dikkat edilmesi gereken noktalar:
– Akvaryuma tuz atılmamalı, tedavi amaçlı da olsa tuz kullanılmamalıdır. Özellikle hastalıklarda tuzdan çok daha etkili yöntemler vardır.
– Pek çok tetra türü(buna neon dahil) pek çok ortama kolayca adapte olabilirler. Sadece su değerleri aşırı değişmesin yeter. Eğer pH’ın yüksek olduğunu düşünüyorsanız fakat balıklar uzun süredir bu ortamda sorunsuz yaşadıysa bırakın böyle devam etsin veya değişiklik gerekiyorsa bunu çok yavaş yapın. (mesela pH değişimini günlere bölerek)
– Ani sıcaklık değişimlerinden, ani Ph değişimlerinden kaçının.
– Su değişiminde ekleyeceğiniz suyu yavaş yavaş ekleyin. Mesela 20 litre su ekleyecekseniz 10 litresini ekleyin, geri kalan 10 litreyi 15 dakika sonra eklersiniz. Ekleyeceğiniz suyun sıcaklığı akvaryum ile aynı veya yakın olsun.
– Su değişimlerinde %20’den fazla değişim yapmamaya özen gösterin. Bu sebeple fazla su değişimi gerekmemesi için akvaryumu tıka basa doldurmayın. Az olsun, öz olsun. En azından sorun yaşamazsınız.
– Yeni aldığınız balıkları iyice alıştırarak akvaryuma ekleyiniz.
– Tetralarda stres her balıkta olduğu gibi önemli bir etkendir. Sürü balıkları olduklarından dolayı küçük akvaryumlarda bile en az 6-10 adetlik sürüler halinde besleyin.
– Daha büyük akvaryumlarda sayıyı arttırmanız daha iyidir, kendilerini güvende hissetmelerini sağlar.
– Yanlarında nispeten büyük balıklar varsa sürünün yeterli sayıda olduğundan emin olun. Balıkların saklanabileceği ortamları arttırın.
– Melek gibi avcı balıklar yanına nasılsa aynı ortamda yaşıyorlar diyerek ufak tetralar eklemeyin. Büyük ihtimalle av olacaklardır.
– Canlıdoğuranlar gibi balıklarla mümkünse tetra beslemeyin. Tetraların çoğu iyi avcılardır ve yavrulara pek şans tanımazlar.
– Tetraların çoğu ufak boyutlu oldukları için beyaz benek, solungaç paraziti gibi parazitlere bağlı hastalıklara karşı daha hassastırlar. Özellikle solungaç parazitinden sonra iyileşmeleri oldukça zor oluyor. Bundan dolayı hastalığın oluşmasından önce hastalığa karşı tedbir alınız. En iyi tedbir de su şartlarını iyi tutmak ve düzgün beslenmedir.
– Özellikle sürünün tamamını etkileyecek salgınlardan korunmak için balıkları tek seferde alınız. Bu sayede akvaryumcuda aynı akvaryumda olan, aynı hastalıları yaşamış ve bağışıklık sistemleri birbirine benzer balıkları toplayabilirsiniz. Daha önce belirttiğim gibi akvaryumunuzun oturmuş olması bunu yapmanıza olanak sağlar. Aksi halde oturmamış akvaryuma birden yoğun balık eklemesi yapmak amonyak patlaması gibi olumsuz etkileri beraberinde getirebilir.
– Özellikle neon başta olmak üzere pek çok tetra biyolojik yapılarından dolayı seslere ve titreşimlere karşı normalin üstünde hassastırlar. (mesela neonların yanındaki mavi çizgi aslında basınca duyarlı mikro yapılardır ve ortamdaki titreşimleri algılarlar)
– Özellikle ufak tetraların bir çoğunda yan yüzgeçler hassastır, vücutları narindir. İnce delikli yumuşak kepçeler kullanılmalı, balıklar yakalanırken fazla sert davranılmamalıdır. Hızlı balıklar olduklarından büyük bir kepçe iyi olacaktır.
– Büyük ve bol bitkili akvaryumda tetra yakalamayı denemeyin. Boşuna sinirlerinizi harap edersiniz.
