Akvaryum ortamında bütün erkek Tropheus türleri açıkca bölgecidir ve usanmadan rakip gördükleri erkekleri kendi bölgelerinin dışına kovalarlar.Dişilerle sık sık çifleşir ve çifleşmeye hazır olmaayan dişileri kovalarlar. Tropheus türlerini akvaryum ortamında barındırmanın tek doğru yolu en az 10 bireyden oluşan gruplar halinde tutmaktır. Tropheus türlerinin cinsiyeti üreme açıklıklarına bakılarak kolayca yapılır. T.Duboisi diğer türler ile birlikte bulundurulabilir ancak en doğrusu kendi başına bulundurmaktır. Melezlemenin önlenmesi amacıyla aynı türe ait değişik varyantların aynı tanka konulmaması gerekir. T.Annectens ve T.Brichardi türlerinde akvaryumda tek erkek olmalıdır. Ama dominat erkeğin bölgesini bırakması durumunda küçük bir erkek de tanka dahil edilebilir. Diğer türlede eşit sayıda erkek ve dişi aynı tankta bulunabilir.
Tropheus bakmanın ve üretebilmenin en zor noktası beslenmelerine gösterilen özendir. Bu vejeteryenlere verilecek en güvenli yem Spirulina içeren pul yemlerdir. Bu yemde hiçbir şekilde sıcakkanlı hayvanlardan elde edilen bir madde bulunmamalıdır. Eğer iyi kalite bir yem seçilirse bu balıkları üreme kondüsyonuna getirmeye yeterli olacaktır. Cyclops, Mysis ve diğer plankton boyutundaki kabuklular da yem olarak tavsiye edilebilir. Burada önemli olan donmuş yemin ele pütürlü gelmesidir. Yumuşak ve sümüksü yemler kullanılmamalıdır. Kırmızı veya beyaz kurtlar, sivrisinek larvası, sığır yüreği, ARTEMIA öldürücü olabilir. Ayrıca günde bir kere yapılmalıdır. Genellikle ticari yemler, bu balıkların doğal ortamlarında bir günde yiyecekleri protein ve yağı iki dakika içerinsinde sunar. Kuvvetli aydınlatma sonucunda akvaryumda oluşacak yosunlanma da ek yem kaynağı olacaktır.
Tropheus üretimi zordur, öncelikle erkekler günün her dakikası çifleşmek isterler ancak dişiler üreme kondisyonuna zor gelirler. Dişileri kondisyona getirmek için çok değil sadece uygun yem gereklidir. Çifleşme sonrası ağzına yumurta alan dişiler ayrı bir akvaryuma alınabilir. İsteniliyorsa 25. gün sounuda kusturulabilir ama burada göz ardı edilmemesi gereken bir durum vardır. Kusturularak çıkartılan yavrular arasındaki dişiler tabiatın uygun kodunu almadığı için kolay yumurta tutamazlar. Bu dişilerin yavru tutmayı öğrenebilmesi için 6 defa kadar çifleşmesi gerekir(Bu 6 çifleşme yaklaşık 9-12 ay sürer.) Normal süre sonunda çıkan yavrular cinsel olgunluğa ulaştığında ilk defadan itibaren yavru tutmayı öğrenirler.
Erişkin dişilerin 20 adede kadar yavru yaptıkları görülür. Diğer önemli bir husus da oluşmuş bir koloniye yeni bireylerin eklenmemesidir. Yeni bireyler eklenecekse bir defada yapılmalı, yeni bir akvaryuma konulmalı veya dekor tamamıyla değiştirilmelidir.
Kaynak: Ad Konings (Tanganyika Cichlids in Their Natural Habitat)
Çeviri: S.Kızılkanat