Yazar: Sean Furney
Çeviren: Gülay BARAN
Deforme balıkların sık rastlanan nedenleri:
– Birinci ve en sık rastlanan sebep genetik kusurlardır. Bu kusurlar üretim stoğunun kötü seçilmesinden kaynaklanır. Balıklar üredikleri vahşi hayattan uzaklaştıkça genetik kusurlara daha açık hale gelirler. Siz ya da balığı temin ettiğiniz kişi, en kaliteli örneklerden seçim yapmadıysa ya da aynı genetik havuza çok yakın üretim yaptıysa genetik kusurlara daha açıksınız demektir.
– İkinci en sık rastlanan neden balığın melezlenmesidir (iki farklı türün ırklarının karıştırılması). Bu çok sık gerçekleşmez ancak zaman zaman rastlayabilirsiniz.
– Yüksek büyüme oranı elde etmek amacıyla balığın aşırı beslenmesi gibi diğer nedenler de vardır. Yemin protein ve kullanılan yağ bakımından çok zengin olması da bir neden olabilir.
– Tam tersi de gerçekleşebilir – balığın yetersiz beslenmesi de gelişim bozukluğuyla sonuçlanabilir. Balığı satın alırken çoğu zaman yaşını bilmediğiniz ve bilseniz bile pek çok türün yaklaşık büyüme oranlarını ezberlemek gerçekten zor olacağı için gelişim bozukluğunu en başta saptamak genellikle zordur.
Önleyici tedbirler almadaki ilk adım kusurları tanımlamaktır. Beslemeyi amaçladığınız balığın nasıl bir görünüşe sahip olduğuyla ilgili iyi bir bilginiz olmalıdır. Bu tür bilginin iyi bir kaynağı, genelde farklı türlerin tam doğru görünümlerine sahip olan kitaplardır. Bir diğer iyi bilgi kaynağı da internettir. Buna rağmen farklı web sitelerini incelemenizi ve bunlardan derlediğiniz bilgiyi değerlendirmenizi öneririm. Genellikle teknik bir editörü bulunan ya da konu hakkında geniş bir bilgi birikimine sahip bir kişi tarafından yazılmış kitapların aksine, herkes bir websitesi oluşturabilir. Bu websitelerinin pek çoğu iyi niyetli olsa da, çoğunun içeriğindeki türler hakkında sınırlı bilgisi vardır ve balıklar sık rastlanan isimler ya da tür adlandırmasıyla sınırlıdır. Eğer bu bilgilere erişiminiz yoksa, diğer bazı kurallardan yararlanabilirsiniz.
Bu kurallar tanktaki diğer aynı türleri incelemeyi kapsar. Muntazam vücut yapısına bakmalısınız. Aynı türden bütün balıklar aynı vücut şekline sahip olmalıdır. Farklı desenler ya da renklenmeyi de araştırabilirsiniz. Çoğu balıkta bu biraz daha zor olabilir çünkü alt-baskın renklenmeyi ve farklı desenleri, dişi renkleri ile farklı desenlerini ve belirli balık türleri için taşıma desenlerini gözönünde bulundurmalısınız. Özellikle vahşi yakalanmış balıklarda çeşitli türdeki dişilerin veya bölgesel varyantların bile çok benzer olduğu türlerde doğru tanımlamayı tasdik etmek için bu yöntemlere sıkça başvurulur. Vahşi balıklardan elde ettiğiniz ilk yavruları erkekler tamamen renklenecek boya geldiğinde satarken en iyi yöntemdir. Eğer balıklarınız melezlenmişse, bu şekilde anlayabilirsiniz. Yavruların erkek olanları babayla aynı şekilde renklenmişse asıl tür olmaları kuvvetle muhtemeldir.
Artık üretim stoğu seçimi üzerinde durabiliriz. Bir üretim kolonisi oluşturmanın en iyi yolu tercihen farklı kaynaklardan pek çok genç yetişkin almaktır. Biraz fazla ödemeniz gerekse bile üretim stoğunuzu en yüksek kalitede balığa sahip kişi ya da şirketlerden temin etmelisiniz. Yüksek kalitede olmayan bir stok yerine bütün stoğunuzu tek bir kaynaktan edinmek daha uygun olur. Stoğunuzu en azından genç erişkin boyuna getirmeniz mantıklı olacaktır. Eğer farklı kaynaklardan satın aldıysanız, örnekleri ayrı tutmak hedeflediğiniz genetik farklılıktan emin olmanız açısından önemlidir. Uygun boya eriştiklerinde ne amaçlı üretim yaptığınıza bağlı olarak bir grup balık arasından dişileri ve bir erkeği ya da bir çifti seçin. Üretim grubunuzu seçerken, niçin üretim yapmak istediğinize bağlı olarak değişen seçenekleriniz mevcuttur. Çoğu balık türünde vahşi akrabalarına en çok benzeyen örnekleri seçmek isteyeceksiniz. Bu ise boy, renklenme, vücut şekli ve farklı desenleri kapsar. Çoğu türdeki farklı desenler; düzensiz şekillere sahip olmayıp düzgün olmalı, balığın bir tarafı diğer tarafıyla birebir uyuşmalıdır.
Bir balığın aşırı ya da yetersiz beslenmiş olduğunu söyleyebilmek için bu sorunların saptanması daha da zordur. Aşırı beslenmiş bir balık genellikle genetik deformasyon belirtileri gösterecektir. Genç erişkinlerde aşırı yemlemeden kaynaklanan en sık rastlanan özellik tıknaz görünüştür. Bu balıklar genelde önemli miktarda yağ rezervine sahip olurlar. Bu yağ rezervleri balıkta sağlık problemlerine neden olabilir. Balıklarda gelişim bozukluğu tanımlaması en güç olan niteliktir. En kolayı ise yetişkin renkleri genç erişkin renginden farklı olan balıklardır. Eğer normalden küçük boyutta bir balıkta yetişkin renkleri görürseniz bu genellikle gelişim sorunlarının bir göstergesidir. Tabii bu, balığın hangi boyda renklendiğini bilmeniz gerektiği anlamına gelir.
Deformasyonla doğrudan alakası olmayıp, üretim amaçlı balık satın almakla ilgili bir konudan daha bahsetmek istiyorum; balık piyasası. Bugünlerde daha fazla kazanmak isteyen bazı üreticiler ve toptancılar ya balık adlarını değiştirmekte ya da balık adlarına süslü üstünlük dereceleri eklemektedirler. Balık isimleri değiştirilirken artık kullanımda olmayan eski bilimsel isimlere dönüştürmekten, balık isimlerini tamamen değiştirmeye kadar herşeyi gördüm. Herkesin sattığı aynı türden balıkla aynı lokasyondan toplanmasına rağmen, kendi sattığı vahşi balığa super red top gibi isimler veren toptancılar bile gördüm. Bu, süslü isimler kullanarak kendi ürünlerini daha üstün gösterme çabasıdır. İsimleri tamamıyle değiştirmeye örnek olarak da akvaryum hobisinde geliştirilmiş kırmızı karakteristiğe sahip peacock olarak bilinen bir grup Afrika cichlidi var. Bazı üreticiler veya toptancılar aynı balık için pek çok farklı isim kullanır. Bu isimler Ruby Red’den German Red’e ve Rubensens’den de Ruben Red’e kadar uzanır. Yakın zamanda bu isimlere sadece kırmızı karakteristiğe sahip balıkların toplanma noktası olan Chidunga Rock ismi de eklendi. Akvaryum hobisindeki bu aldatmaca sadece hangi balığın hangisi olduğunu izlemeyi zorlaştırıyor.
Balığın satan kişinin, balığın kalitesi konusunda danışılacak en doğru kişi olmayabileceğini aklınızda tutun. Ağızda kuluçka yapan balıklardaki vücut şekli problemlerine ilişkin olarak “Büyüme tanklarında çok fazla su akıntısı vardı bu yüzden yüzleri yuvarlak oldu” ya da “Dişiler yavrular ağzındayken yavrulara çok fazla baskı uyguladı” gibi deformasyonla ilgili çok çeşitli mazeret duydum. Gerçekte solungaçları kaplayan plakanın kısmen eksik olduğu balıklarda solungaçlarda görünen kırmızılığı, solungaçları tahriş eden kumla açıklayanı bile duydum.
Sonuç olarak eğer üretime geçmek istiyorsanız, üretmek istediğiniz tür hakkında bilgi arayışına girmek çok önemlidir. Üretmek istediğiniz türdeki balığın en fazla sayıda örneğini görmeye çalışın. Sadece en yüksek kalitede balık sunan ve üretim stoğunu özenle oluşturan hobiciler ya da işletmelerden balık satın alarak bu müthiş hobinin geleceğini belirleyecek olan sizsiniz.
Kaynak: www.aquarticles.com
