Cichlidler 4 kategoride incelenebilir;
1) Carnivorlar(Etçiller):Diğer balıkları avlayarak beslenirler.Özellikle yavruları avlarlar.
2) Herbivorlar(Otçullar):Bu tür balıklar genelde kazıyıcılardır,kayalardan algleri kazırlar.
3) Omnivorlar(Hem etçil,hem Otçul):Bu tür balıkların beslenmelerinde çeşitlilik vardır;bitkiler,algler,omurgasızlar ve diğer balıklar ile beslenirler.
4) Mikro yırtıcılar:Artemia plankton gibi küçük canlılar ve omurgasızlarla beslenirler.
Hobicilerin balıklarının bu gruplardan hangisine girdiğini bilmeleri çok önemlidir,bu sayede sağlıklı ve dengeli beslenme yapabilmelidirler.
Örneğin; Tanganyika Gölü’nden olan Tropheus türleri otçuldur.Eğer donmuş veya canlı yemler ile çok beslenirlerse yada protein ağırlıklı palet,granül vb. yemlerde olabilir balık zaman içinde sağlığını kaybeder ve kısa zamanda sonucu ölüme giden bloata yakalanabilir.
Bunun yanında,her etçil balığın diyetinde otçul,her otçul balığın diyetinde de etçil bir öğün olmalıdır.Bu eksik kalan vitaminler ve diğer hususlar açısından tamamlayıcıdır.
Bazı yemler ise bütün cichlidler için uygun olabilir.
Esas dikkat edilmesi gereken yağ oranı yüksek yemlerdir.Özellikle dana yüreği ve diğer sıcak kanlı hayvanlardan elde edilmiş hayvansal besinler bunlar arasındadır.
Nedenini açıklarsak;
Balıklar soğuk kanlı hayvanlardır,yani bulundukları ortama göre vücut ısıları alçalır veya yükselir.Vücutlarındaki yağları insanlar gibi enerji kaynağı olarak kullanırlar.Ama bu yağların kaynama dereceleri düşüktür ve soğuk havalarda bunları kullanırlar(Kışın).Diğer yandan sıcak kanlı hayvanların yağlarının kaynama derecesi oldukça yüksektir.eğer balıklarınızı sıcakkanlı hayvanların etiyle beslerseniz onlar bu yağları enerji dönüşümü için kullanamazlar.Sonuç olarak bunlar balığın karaciğerinde depolanır ve uzun zaman sonra siroza neden olur.Bunun sonucu da ölümdür.
Çeşitlilik unutulmaması gereken bir noktadır.Ancak yeminiz yeteri kadar kalite ve besin potansiyeline sahipse 7-8 çeşit yemlemeye de gerek yoktur.
Eğer sarı,turuncu,kırmızı vb. renkte balıklara sahipseniz renk pigmentleri açısından zengin besinler ile beslemelisiniz.(Piyasada bunun için renklendirici yemler bulunur ancak bunlar hiçbir zaman doğal beslenmede olduğu gibi sağlıklı ve kalıcı olmaz.)Bu pigmentler tüketildiğinde balığın derisinde depolanır.Bu nedenle beslenme bu pigmentler açısından yeterli değilse balık rengini kaybeder ve genel olarak da hoş bir görüntü olmaz.(Renk kaybına beslenme dışında birçok etken vardı;Su değerleri ,dominant olamama,stres vb.)
Eğer akvaryumunuzda birden çok balık varsa çok öğünlü yemleme yapılmalıdır.Ancak her öğünde aynı miktarda yem verilmemelidir.
Cichlidlerde agresifliğin önemli nedenlerinden biri de yiyecektir.Doğada cichlidler diğer türlere göre daha kalabalık ve iç içe yaşarlar.Bu yüzden her biri kendi türleri ve diğer türler ile yiyecek bulmak için fazlasıyla yarış halindedir.
Yapılan gözlemde 1 Aulonocara stuartgranti erkeği ile Labeotropheus trewavasae erkeği aynı bölgeyi paylaşmalarına rağmen agresif olan trewavasae erkeğinin stuartgranti erkeğine bölgesine girdiği halde karşılık vermemesi ancak kendisi gibi otçul beslenen balıklara karşı oldukça agresif davrandığı görülmüştür.
Bilindiği gibi Afrika cichlidleri genelde oldukça bölgeci balıklardır.Bunun nedeni,doğada kalabalık ortamda bir bölgeye sahip olmak hayati önem taşır.Eğer balığın bir bölgesi varsa o alandaki kayaları kazıyabilir ve kumları karıştırarak küçük omurgasız vb. beslenebilir.Bölgesi olan balıklar,olmayanlara karşı oldukça sert davranır .Bölgesi olanların bu davranışları, olmayanları yavaş yavaş o alandan uzaklaştırır.Sadece üreme için hazır dişiler erkeğin bölgesinde bulunabilir,beslenebilir.Bu yüzden aynı türün erkekleri arasında dişileri ve besinleri alabilmek için bölge kavgaları yaşanır.Balıklarınızın sağlıklı beslenmesi için ,alınmadan önce agresiflik konusu iyice araştırılmalıdır.
Günde 3-4 öğün idealdir.Daha az veya aşırıya kaçmamak suretiyle birkaç öğün daha eklenebilir.
Cichlidleriniz her zaman aç gibi gözükür.Bu alışkınlıkları doğalarından gelen atıştırma davranışlarıdır.Bunun nedeni:Doğada birçok cichlidin beslenmesi bitkisel kaynaklıdır(algler,bitkisel lifler) ve mineral açısından organik tortulları kullanırlar.Bu besinler diyetlerinin büyük kısmını oluşturur.Bu nedenle gram başına oldukça az bir besin değeri alırlar.Bu nedenle metabolik ihtiyaçlarını karşılamak için sürekli yemek zorundadırlar.Cichlidler doğada yaptıkları bu hareketleri akvaryumdada yaparlar.Siz akvaryuma yaklaştığınızda cama gelmeleri,suyun yüzeyinde gezinerek yem aramaları…Buna inanıp da sakın yemleme yapmayınız.
Az yemleme her zaman çok yemleye göre sağlıklıdır.Aşırı yemleme sonucunda cichlidler hastalıklar ve sonu bloat’a gidebilen bağırsak enfeksiyonlarına oldukça dayanıksız hale gelirler.
Diğer yandan çok yemlemeden kaçınmanızı sağlayacak 2 neden söyleyebiliriz.
Otçul cichlidler uzun bir bağırsak sistemine sahiptir.Bu nedenle bağırsak problemleri mutlaka olacaktır.Sindirim sistemleri bitkisel sindirim yaptığı için bu durum özellikle mbunalar için geçerli diyebiliriz.Protein ve karbonhidratlardan sindirilmesi oldukça zor olan alglere kadar sindirebilen,vücut boyutlarının 4 katı uzunluğunda bağırsaklara sahiptirler.Mesela inek ve diğer toynaklı hayvanlarda ot veya yedikleri bitkileri sindirebilmek için midelerini bölümlere ayırmışlardır.İşte mbunalar bu olayı sadece bir mide ve bağırsaklarıyla yaparlar.İşte bu olayı dikkate alarak balıklarınızın bağırsaklarının dinlenmesi için onlara süre tanımalısınız.Ancak bu süreyi ayarlamalısınız çünkü aç cichlid oldukça agresifleşir.
Kullanılmaması Gereken Yiyecekler;
Tubifex: Çamurlu ve genelde kirli nehirlerde bulunan,toplanan zayıf yapılı kırmızı renkli bir tür kurttur.Balıklarınıza sağlıklı ve hijyenik olmayan bu kurttan verdiğinizde bu kurtların taşıdığı hastalıklara kolayca neden olabilirsiniz.Kan kurdunun da aynı sebeplerden dolayı kullanılmaması gerekir.
Dana Yüreği: Söylediğimiz gibi balıklar sıcak kanlı hayvanların yağlarını enerji elde etmek için kullanamazlar ve u yağlar karaciğerlerinde birikir.Bu yüzden sıcak kanlı hayvanların eti Afrika cichlidleri için oldukça zararlıdır,özellikle dana yüreği buna örenk gösterilebilir.
Yukarıdaki yiyecekler Amerika cichlidleri için uygun olabilir ancak her balığın farklı besinsel ihtiyaçları olduğu için Afrika cichlidleri için tehlikelidir.
Kullanılabilen Yemler;
Palet yemler: Bazı palet yemler suya girdikten bir süre sonra şişme özelliğine sahiptir.Bu yüzden yemleme yapılmadan önce kısa bir süre suda bekletilebilir.Eğer direkt verilirse balık yedikten sonra karnında şişebilir ve bu durum balığı oldukça rahatsız eder ve agresifliğini arttırabilir.Yada kabızlığa yol açabilir.
Pul yemler: Balıklarınızı pul yem ile beslerken 2 dakika içinde tüketebilecekleri kadar yem veriniz.Bunun için 30 saniye idealdir,çünkü doğada cichlidler gün boyunca beslendikleri için bu şekilde besleme bağırsak problemlerini büyük ölçüde ortadan kaldırır.
Dondurulmuş Yemler: Genelde yüksek protein içeren yemlerdir.Çoğunlukla artemia,krill,plankton,kan kurtları,mikro kurtlar dondurulmuş yem olarak kullanılır.Ancak otçul balıklarda çok kullanılması doğru değildir.Eğer dondurulmuş yemler kullanılmak isteniyorsa ana diyetin yanında haftada 1-2 kere verilebilir.Kullanmak için akvaryumdan alınan suyla kullanıcağınız parçayı eritmek ve sonra parmak veya kürdanla çözerek verebilirsiniz.
Otçullar için en güvenli besin sebze tabanlı beslemedir.Havuç,ıspanak.bezelye bunlara örnek gösterilebilir.Sebzeler içerdikleri karoten, canthaxanthin ve diğer vitaminler ile bağırsak sağlığını korur ve düzenler ayrıca renk gelişimini arttırır. Eğer sebzeleri dondurursanız ve kullanmak için tekrar çözerseniz kolayca yumuşar ve besin değerini kaybeder.
Sonuç olarak Afrika cichlidleri ilginç ve güzel canlılardır.Doğru bir şekilde bakımlarını yaparsak uzun ve mutlu yaşarlar.Bu koşulları sağlamak için de önemli bir madde olan beslenmelerini kavramalıyız.
Yazan: Marc Elieson
Çeviren: Yağız Köylü
