Giriş
Leptosomalar, Cyprichoromis ailesine ait türlerdir.Ülkemizde tanınan Cyprichoromis ailesine ait diğer türler ise Cyprichoromis pavo ve Cyprichoromis microlepidotustur.
Şimdi leptosomaları daha yakından tanıyalım.
Su Şartları
Leptosomalar bol oksijenli ve temiz sulardan hoşlanırlar.
Su sıcaklığının 24-27 derece aralığında olması idealdir. Ph 8-9 KH 14-16 aralıklarında olması balıklarınızın sağlıklı yaşayabilmeleri ve güzel renklerini sergiliye bilmeleri için benim size önerebileceğim değerlerdir.
İdeal Kh dan da anlaşılacağı gibi leptosomalar sert sulardan hoşlanırlar.Çeşitli markaların Tanganyika tuzları gerekli su değerlerine ulaşmanızda size yardımcı olacaktır.
Vahşi Yaşamlarında Leptosomalar
Leptosomalar vahşi yaşamlarında geniş sürüler halinde bulunurlar.Suyun orta ve üst kısmında ,geniş kayaların etrafında gezinirler.
Derinlik farklı olabilir, ama hep suyun orta ve üst kısmında yüzmeyi tercih ederler.Vahşi yaşamlarında Leptosomaların beslenmesimnde planktonların önemli bir yeri vardır.
Tank Kurulumu
Leptosoma tankları en az 200 litre kapasiteli olmalıdır.(1-2 erkek ve 6-8 dişilik bir koloni için).(150-50-60h ebatlarında bir tank bence çok ideal bir tanktır)
Leptosomalar olabildiğince geniş yüzme alanlarınlarına ihtiyaç duyarlar.
Leptosoma akvaryumları ;dipten yüzeye kadar yada dipten orta kısma kadar kayalar ve taşlarla dekore edilmelidir.Ancak dikkat edilmesi gereken nokta bu uygulama ile yüzme alanları çok fazla daraltılmamasıdır.Kalan yerler ise Leprosomalara ihtiyaç duydukları kadar geniş yüzme alanlarını sunmalıdır.Diğer pek çok Cichlid gibi kayaların içinde yaşamamalarına rağmen ,vahşi yaşamlarında oldugu gibi tankta geniş ve yuvarlak hatlı kayaların bulunması Leptosomaların kendilerini güvende hissetmelerini sağlar.Eğer korkmuş veya ürkmüşlerse kayalık alanlarlar Leptesomalar için sığınak olacaktır.Geceleri taşlara yakın olacak şekilde uyurlar.Kayaları sabitlemek şart değildir(kendi kendine devrilmeyecek şekilde yerleştirildikten sonra) çünkü kum ile oynamayacaklar veya kum kazmayacaklardır.Leptosoma tanklarında ince yapılı kumları kullanmak doğal bir görüntü oluşturur.Bunun yanında , iri taneli kumlar(midye kırığı veya çakıl gibi)ve akvaryum kabukları, balıklar korktuğu zaman hani haretleri sırasında azda olsa yaralanmalara sebeb olabileceğinden ince yapılı taban malzemesi kullanmak bu tehlikenin ortadan kalkmasını sağlar.Leptosoma tanklarında bitki bulundurmak şart değildir.Ancak siz bitki bulunan tanklardan hoşlanıyorsanız, Leptosomaların su şartlarına uygun bitkiler dikebilirsiniz.Leptosomalar bitkilere zarar vermez veya köklerini kumdan çıkartmazlar.
Tank Davranışı Ve Bakımı
Tüm Cyprichoromisler akvaryumda gruplar halinde bakılmalıdır. Onlar gerçek sürü balıklarıdır ve kalabalık sürüler halinde oldukları zaman mutlu olurlar..Doğal yaşamlarında gruplar halinde yaşarlar ve evimizdeki tanklardada bu yaşam tarzı göz önüne alınarak bakılmalıdırlar.Gruplar en az 8 bireyden oluşmalıdırlar ama daha kalabalık gruplar halinde beslenirlerse daha iyi olur.Benim tavsiyem 16-20 li gruplar halinde daha mutlu olacakları yönündedir.Farklı sayıdaki gruplar gözlendiğinde, özellikle erkeklerin büyük gruplarda daha sakin oldugu farkedilir. Bu balıklar diğer bir çok çiklit türüyle karşılaştırılınca çok nazik ve barışçıl balıklardır.Gruplar ne kadar kalabalık olursa agresiflik o kadar az olur.Jumbolar standart leptosomalara gore daha hareketli ve gürültücüdürler.Yapıları standart Leptosomalardan daha büyüktürler. Bu sebepten ötürü Jumbo boylar standart boylarlarla kıyaslanınca daha geniş bir tanka ihtiyaç duyarlar.Baskın erkekler üreme döneminin aksine, grupta barışçıldırlar,
En iyi oran 1 erkege 3-4 dişidir ama 1 erkeğe 2dişi oranındada bakılabilirler.Çekinik erkekler renklerini sergilemeyerek baskın erkeğin gözüne çarpmamaya çalışırlar.
Bu balıklar geniş yüzme alanları isterler.Leptosomaların bakıldığı tankların üstü tamamen kapalı olmalıdır çünkü; tanktan altlayabilirler.Bu gibi üzücü olayların yaşanmaması için tankları üzeri tamamen kapılı olmalıdır.Bu üzücü olay genellikle gece ışaklar kapalı olduğu zaman ürken Leptosomaların tehlikeden kurtulmak için içgüdüsel
olarak yaptıkları sıçrama sonucu gerçekleşir.
Üreme
Leptosomalar büyük tanklarda ve geniş gruplar halinde bakılırlarsa daha mutlu olur ve daha iyi ürerler.Bir tankta birden fazla erkek bakabilirsiniz ; bu durumda bazen baskın olan erkek diğer erkekler üzerinde strese yol açabilir.Ancak bu duruma genellikle yeteri kadar büyük olmayan tanklarda bakılan leptosomalarda rastlanır.
Üreyecek erkek üremeye hazır dişileri kendi bölgesine çekerek ayartmaya çalışır ;bunu dişilerin etrafında yüzgeçleri açık ve renklerinin en güzel hallerini sergiliyerek yaparlar.
İlk önce kuyruk yüzgeci hariç tüm yüzgeçlerini kapatır(ventral ve dorsal) ve bu haldeyken dişiye yaklaşır, baştan sona kadar titreyerek dişiyi yumurtlamaya ikna etmeye çalışır.Dişi yumurtladıktan sonra hemen yumurtayı ağızına alır ve erkeğin arkasından yanaşır, ağızına kadar kıvrılan ve titreyen erkeğin ventral yüzgecini dürter ve yumurta dişinin ağızında döllenir.Bu olay dişinin yumurtlaması bitene kadar tekrarlanır.Küçük farklılıklar hariç dişi ve erkeğin bu hareketleri tipiktir. Yumurta sayısı dişinin boyutuna ve türüne göre değişmekle birlikte ortalama olarak 8-18 arasındadır.
Bezen tek erkekli ve dişi sayısının çok fala olduğu tanklarda dişiler diğer dişilerle üreme davranışlarına benzer hareketler sergiliyebilirler.
Aynı doğal ortamlarında oldugu gibi dişiler erkek seçmekten hoşlanırlar ,tek erkeğin ve çok dişinin olması dişiler için biraz cansıkıcı olabilir.
Leptosoma dişileri yumurtaları ortalama olarak 3-4 hafta süresince ağızlarında tutarlar.Dişinin acemi olması durumunda ilk 1-2 deneme dişinin yumurtaları yutması veya tükürmesi ile başarısızlıkla sonuçlanabilir.
Dişilerin yumurtaları doğal yollarla bırakması beklenebileceği gibi, 17-21 .günden sonra dişi sağılarak yumurtaları alınabilir.Ancak bunu yeterli tecrubeye sahip olmayan akvaristlerin yapması tavsiye edilmez.Çünkü leptosomalar çok narin ve küçük yapılı balıklardır.Standart Leptosomalar 6 cm, jumbo türler ise 7-8 cm boyda üremeye başlarlar.
Gençlerin Büyütülmesi
Bu balıkları farklı kılan özelliklerinden biriside yaşam tarzlarıdır.Leptosomalar kendinden genç olan bireyleri yemez veya rahatsız etmezler.Genç ve erişkinlerin birarada beslendiği tanklarda,genç balıkların tehlikede oldukları an, jumbo boylarla küçük bir tankta bir arada oldukları andır.Jumboların hareketliliği gençlere çok fazla gelebilir ve ölüm stresi yaratabilir ama tank yeteri kadar büyükse gençler kendilerine sakin alanlar bulacaklarından dolayı rahat olcaklardır.Ancak yavruların daha hızlı gelişebilmeleri için(daha fazla yem yiyebilmeleri ve stres yaşamamaları)için belli bir boya gelene kadar(3-4 cm)ayrı tanklarda bakılıp daha sonra ana tanka alınması iyi bir yol olabilir.Bu balıklar gün içinde sık ve azar-azar beslenirlerse kaliteli ve protein oranı yüksek yemlerle beslenirlerse çok çabuk gelişim gösterirler.Yavruların büğütülmesinde artemia vazgeçilmez bir alternatiftir.
Son Söz
Leptosomalar uygun boyutlu tanklarda ve ideal sayılarda beslendikleri zaman son derece barışçıl,bakımı ve üretimi çok zor olmayan, değişik yaşam tarzlarıyla sizi kendinizden alacak,doğru şekilde beslendikleri zaman üreme döneminde erkeklerin sergiledikleri renkler ve üreme seromonisi ile sizi mest edecek türlerdir.Her akvaristtin bu hobi ile uğraştığı süre içerisinde bir bölümü mutlaka bu türlere ayırmasını tavsiye ederim.Gene bir tavsiye ; bu türlere zaman ayırmaya karar verdiğinizde 2 kere düşünün çünkü bir daha başka tür beslemek istemeyebilirsiniz 😉
Yukarıdaki bilgiller kendi edindiğim tecrubeler,gözlemler ve çeşitli kaynaklardan edindiğim bilgilerin derlenmesi ile elde edilmiş bir kaynaktır.Umarım bu türe ilgi duyan tüm Leptosomacıların hoşuna gider ve işlerine yarar.Bu türe yeni başlayacak olanlarında faydalanabilecekleri güzel bir kaynak olur.
Yazar : Canberk Ergec
