18.yüzyılın başlarında Hollandalı kolonistler tarafından keşfedilmiştir.
Killi kelimesi Hollandaca su birikintisi anlamına gelmektedir. İngilizce fish kelimesi eklenerek su birikti balığı anlamına gelir.
Türkçe olarak isimlendirilmediği için bizlerde mecburende olsa Killifish demek zorunda kalıyoruz.
Killifish genel olarak dünyada bulunduğu bölgeleri sayacak olursak.Afrika, Asya,Güney Amerika ,Kuzey Amerika ve Avrupa olarak sıralayabiliriz.
Yaygın olarak bulunduğu kıtalar Afrika ,Güney Amerika ve Asyadır.
1000 fazla türü bulunduğu zanledimekte bir o kadarda alttürü bulunmakta beraber henüz bütün türleri literatüre işlenmemiştir.Her geçen gün yeni türler keşfedilmektedir.
Bu türleri Aileler olarak sınıflandıracak olursak 4 aileye ayırabiliriz.
Sırasıyla
Aplocheilidae
Aplocheilinae
Cyprinodontidae
Rivulinae
Killifishler 2 kategoriye ayırabiliriz. Yıllık olanlar ve yıllık olmayanlar olarak
Killifishlerin Yaşam Döngüsü
Yıllık olanlar dogal ortamda yaşam süreleri 1 yılla sınırlı ,Dogada göçlüklerde ürerler ,büyürler ve ölürler kurak mevsimde kuruyan göçlükler de hapsolurlar .Gölçüklerde ölmeden önce yumurtaları topraga gömerler su kuruyunca acı son onları bulur .Bu arada toprakta bulunan yumurtalar çoktan kuluçka sürecine girmişlerdir .Kuluçka süresi 3 -6 ay arasıdır .
Yıllık olmayan türler genel olarak yaşam süresi 3-6 sene arası degişmekte .
Yurdum balığı olan Aphinus türü dahada uzun yaşamaktadır.
Genelde killifishler küçük yapılı balıklardır . Boyları 3-15 cm arasında değişmektedir. Akvaryum koşullarında genel olarak küçük akvaryumlar tercih edilmelidir.Zıplamaya yatkın balıklar oldugu için hüsranla bitebilir. Kullanılan akvaryum 5-100 litre arasında değişmektedir.Tanganyikada bulunan bazı killifish cinsleri büyük akvaryumlarda daha rahat beslenmektedir.
Killifish konulan tanklarda iç filtre kesinlikle kullanamamalıdır. Sakin balıklar oldugu için hüsranla karşılaşabilirsiniz. Akvaryumlar bol bitkilendirilmeli bitki olarak daha çok java yosunu(java moss) ,mini pelia ,tawian moss kullanılmalıdır. Akvaryum tabanına dere kumu veya bazı türlerde kullanılan peat tercih edilmelidir.
Yaşam alanları (biotopları) taze su oluşturur.Bir kaç türü acı suda da yaşamaktadır.
Genel olarak asidik sulardan hoşlanmaktadırlar. Ph dereceleri 4- 8 arasında yaşamakta olup türüne göre farklılık göstermektedir .
Çok çeşitli su ve su sıcaklıklarında yaşamaktadırlar .Genel olarak 20- 30
derecelik su sıcaklıklarında sürdürürler , 10-47 dereceler arasında yaşamlarını sürdüren türlerde mevcuttur.
Beslenme alışkanlıkları canlı yemlerdir.Örnek verecek olursak Su piresi, Cyclops,Sivrisinek larvaları ,Avrupada beleyen birkaç killisever sirkesinekleri yetiştirip vermektedir.Ayrıca canlı yem olarak Artemia,micro kurt ,beyaz kurt,toprak solucanı ve daha bir çok böcek larvası verilebilmektedir.
Killiler için canlı besin çok önemlidir.Bazı türler kuru yem almayı kabul etmezler. Fundulpançhax türleri kuru yeme alıştırılsada yeterli hızlı büyüme saglanamaktadır. Balıklardan büyüme ve üreme yönünden performans almak istiyor canlı yem verilmesi gerekmektedir.
Fundulopanchax avichang GEML 00-16 Nguba
Aphyosemion dargei M’bam
Aphyosemion mimbon LEC 93-19
Killifish erkekleri çok kavgacılardır.Örnek verecek olursak Siyam kavgacı balıgı olan Betaya benzerler.Erkeklerin kavgaları bazen ölümlerle karlaşılabiliniyor.
Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için 1 erkege 2 dişi düşecek şekilde konulmalıdırlar.
Dünyada killifishler 3 bölgede yaygın olarak bulunur Bu bölgeler sırası ile Afrika,Güney Amerika ,Asya da bulunurlar. Çok az sayıda Avrupa ,Amerikada yaşayan türlerde bulunmaktadır.
Genel bir liste oluşturacak olursak ;
1.a)Afrika Yıllık (Annual) türler.
1.b)Afrika Yıllık olmayanlar (Non-Annual) türler.
2.a)G.Amerika Yıllık (Annual) türler.
2.b)G.Amerika Yıllık olmayanlar (Non-Annual) türler.
3.Asya
4.Amerika
5.Anadoluda bulunan killifishler
6.Avrupada bulunan killifishler
Yazar: Ömer Durmaz
