Tavuk biti olarak adlandırılan gece biti ve kanatlı hayvan sevenlerin kümesinde hiç görmek istemeyeceği bir parazit olan akarlar ile mücadele ve korunma yolları nelerdir.
Tavuk biti, hızla yayılan ve sürünüzün tamamı için ciddi sorunlara neden olabilecek bir dış parazit türüdür. Erken tespit edilmesi ve hızlı şekilde mücadele yöntemlerini uygulamak ölümlerin önüne geçmek için hayati önem arz etmektedir.
Kırmızı tavuk biti, bir dış parazit türü olarak kabul edilir. Pire gibi konakçının derisi üstünden beslenir. ilk zamanlarda gözle görülemeyecek kadar küçük olsalar da sonraları çıplak gözle görülebilecek kadar büyüklüklere ulaşırlar. Tavuk biti, tavuğun ölü derisi, kanı, tüy boşluğu döküntüleri ve üzerinde iştah açıcı buldukları diğer her şeyle beslenir.
Ülkemizdeki kümeslerde daha çok tünek biti türüne rastlanmaktadır. Halk arasında gece biti adıyla anılmaktadır. En ölümcül ve mücadelesi en zor olan bit türü de budur. Çünkü adından da anlaşılacağı üzere hava karardıktan sonra beslenmeye çıkar ve tüneklerdeki küçük çatlak ve oyuntuların içerisine saklanırlar. Farkedemezseniz bir gecede tavuklarınızı öldürebilecek potansiyele sahiptirler.
Tipik olarak tombul ve yuvarlak bir karına sahiptir. Yaşam döngüsünün tamamını tavuğun tüylerinin altında ve tüy köklerinin yakınında geçirir. Sıcak ortamın keyfini sürer. Kümesinizdeki dışkı birikintileri, kuytu çatlak ve yarıklar bitlerin kuluçka ve üreme tesisi kurmaları için en elverişli yerlerdir.
Tavuktan tavuğa kolaylıkla yayılır. Bu nedenle yeni tavukları sürünüze dahil etmeden önce karantinaya alınması ve izlenmesi çok önemlidir.
Tavuklar birkaç bit veya akarla mücadele edebilir. Çoğu zaman toz banyosu akarların istilasını bastırır. Bir tavuk kendine çok iyi bakıyor ve bir toz banyosunun ne zaman uygun olduğunu biliyor; ancak, vücudu bitlerle doluysa, o zaman sorun başlar. Bitler hızla çoğalır ve kontrol dışı istila, bir tavuğun birçok bit tarafından beslendiği anlamına gelir. Bu da tavuğunuzun anemik (kansızlık) olmasına ve bağışıklık sisteminin çökmesi sonucu hastalıklara açık hale gelmesine yol açar. Durum tedavi edilmezse sıklıkla ölüme neden olur.
Tavuk Biti İnsana Bulaşır mı?
Tabi ki hayır. Tavuk biti adından da anlaşılacağı üzere sadece tavuklar üzerinde yaşayabilir. İnsanlar üzerinde yaşama arzusu yoktur. Ancak insanlar üzerinde ufak tefek alerjik etkiler gösterebilir. Kısa süreli kızarıklık ve kaşınmalara neden olabilir. Çok önemsenecek bir durum değildir.
Tavuk Biti Bulaşma Nedenleri
Tavuklar, doğal olarak sadece çevrelerinde bulundukları için bitlere kapılabilir. Onları vahşi kuşlardan bile alabilirler. Sürünün istilaya uğraması zor değil ve hızlı bir şekilde olabilir. Tavuklar olumsuz yaşam koşullarında tutulursa, bitlerin bulaşma olasılığı çok daha yüksektir.
Tavuklar yan yana uyumayı sevdikleri için bir tavuktan diğerine geçmesi çok kolay olacaktır. Bir tavukta bitlerin görülmesi tüm tavukların tedavi edilmesi için geçerli bir sebeptir.
Tavuk Biti Belirtileri
Bitlerin tanınması nispeten kolaydır ve dikkatle izlemesi halinde bit istilası, kontrolden çıkmadan önlenebilir.
- Halsizlik – Tavuklarınız başlarını gövdelerine çekmiş ve halsiz görünüyorsa kümesinizde bit olabilir.
- Solmuş ibik ve sakallar – Kırmızı olması gereken ibik ve sakallar soluk, pembemsi bir renk almışsa kümesinizde bit olabilir. (Bu bitleri gösteren en belirgin işarettir)
- Tüy ve cilt bozukluğu – Çiğnenmiş gibi görünen kanat tüyleri ve düzensiz kırmızı koyu pembe alanlar varsa kümesinizde bit olabilir.
- Sarkık kanatlar – Tavuklar kendilerini iyi hissetmedikleri zaman kanatlarının düşmesine izin verirler. Genellikle bunu, havanın vücutlarında dolaşımını sağlamak için sıcak günlerde yaparlar, ancak bunu hava durmuna bakmadan her gün yaparlarsa, muhtemelen tavuklara yakından bakmak zamanı gelmiştir.
- Sürekli kaşınma – Tavuklar bitlerden etkilenirse normalden çok daha fazla kaşınır. Ayrıca her zamankinden daha fazla toz banyosu yapıyor olabilirler, çünkü toz kaşıntıları yatıştırır ve bitleri boğar. Kendi kendini tedavi ediyor olabilirler.
- Yumurta sayısında düşüş – Bir tavuğun yumurta üretiminde düşüşe neden olmasının birçok nedeni vardır, ancak bazen bunun nedeni bitler olabilir.
- Görünür bitler – Bazı bitler gözle görünemeyecek kadar küçüktür. Palazlandıkça gözle görülür hale geleceklerdir. Ne kadar büyük olursa çıplak gözle görmeleri o kadar kolay olur. Özellikle gece geç saatlerde, bir fener yardımıyla tavuklarınızı ve tünekleri kontrol etmenizde fayda var.
- Tüy köklerinde bit yumurtaları – Bir tavuğun tüy köklerinin daha fazla incelenmesi gerekir. Tüyün alt kısmında küçük yumurtalar toplanır (beyazımsı kir birikmiş gibi). Burası bitlerin yumurtalarını bırakmayı en sevdikleri yerdir.
Tavuk Biti ile Mücadele Yöntemleri
Sürüye bulaşmış bitlerin belirtilerini görüp bitleri tespit ettikten sonra salgının ölümcül olmasını önlemek için derhal tedavi ve mücadele yöntemlerini uygulamak gerekir. Tavuk biti ile mücadele çok zahmetli ve sabır gerektiren bir süreçtir.
Tavukları kümesin dışına çıkartın. Bitler tavuklar üzerinde gündüzde beslenmeye devam ederler.
Tüm tavukların kanatlarının arasına, poposuna ve üzerine diyatomlu toprak serpin. Bu tavuk biti ve diğer sağlık sorunlarını tedavi etmenin ve önlemenin doğal bir yoludur. Tavuklarınızın kumlanma toprağını diyatomlu toprak ile karıştırın Bu tavuklarınız için parazitleriden arındırıcı, mükemmel bir toz banyosu yapmalarını sağlayacaktır.
Demir ağırlıklı besleme programı. Tavuklar çok fazla kırmızı kan hücresi kaybettiği için demir ağırlıklı besinlerle beslemek gereklidir. bezelye ve ıspanak demir açısından zengin besinlerdir
Proteinli yem takviyesi. Protein geri kazanım sürecini başlatmak için ihtiyaç duydukları enerjiyi zayıf bir sürüye geri verecektir. Haşlanmış yumurtalar hızlı bir protein ve enerji artışı sağlamak için harika bir yoldur.
Kümes temizliği önemli. Kümesin baştan aşağı ve tekrar tekrar temizlenmesi çok önemlidir. Bitlerden arındırılmış tavukların istila altındaki kümese geri getirilmeli tüm döngüyü yeniden başlatacaktır. Kümes içerisindeki çatlaklar, yarıklar, oyuklar, tünekler ve folluklar iyice temizlenmeli ve pürmüz ile yakılmalıdır. Bu uygulama 5’er gün aralıklarla 3 kez uygulanmalıdır.
Tekrar toz banyosu yaptırılmalı. Bitler büyük olasılıkla yumurta bırakacağından diyatomlu toprak uygulamasını tekrarlamak gerekecektir. İlk 15 günlük sıkı mücadele uygulamasından sonra ayda bir bu uygulamayı yapmanızda yarar olacaktır.
Kümesinizde ciddi oranda bir tavuk biti istilası oluşmuşsa piretrin bazlı ilaçlar kullanabilirsiniz. Piyasada toz ve sprey olarak çeşitli zirai ilaçlar bulabilirsiniz.
Tavuk Bitinden Korunma Yolları
Sürünüzün akarlar tarafından ilk defa istila edilmesi korkutucu bir deneyim olabilir. Önlem ve korunma yolları bu sıkıntılı sürece maruz kalmadan yapmak büyük önem taşımaktadır.
- İzleme – Tavukların ve kümesin sık sık izlenmesi, erken teşhis hayat kurtarıcıdır.
- Karantina – Kümese yeni dahil edeceğiniz tavukları en az 15 gün karantina altında alarak incelenmelisiniz.
- Sürünün tamamını tedavi edin – Sürü içerisinde sadece bir tavukta bit görseniz dahi tüm tavuklara tedavi uygulayın. Sürünüzün tamamını tedavi etmek bitlerin çoğalmasını önleyecektir.
- Toz banyosu – Tavukların diyatomlu toprak serpilmiş kumlanma alanlarının var oluşu kendilerini tedavi etmelerini sağlayacaktır. Tavuklar zeki ve bakımlı hayvanlardır. Daha sorunlar başlamadan çok önce tedbir almaya başlarlar.
Ne yazık ki çoğu küçük hobi kümesinin tavuk biti tarafından istilaya uğraması kaçınılmazdır. Korunma yolları ve düzenli kontroller bu istilaya maruz kalmamanın en iyi yoludur. Bir salgın tespit ve tedavi edildikten sonra tavuklarınız o eski mutlu günlerine dönecek ve size sağlıklı yumurtalar vermeye devam edeceklerdir.
