Açıklama
Türkmen dilinde Ahalteke olarak da bilinen bu at ırkı Alabay (Türkmen Çoban Köpeği) ve Türkmen halısının yanında ülkenin en büyük gururudur. Öyle ki resmi Türkmenistan armasında bu ırka yer verilmiştir. Ahal Teke ve Altın At olarak da bilinir. Akhal Teke sanıldığının aksine sıcakkanlı değil soğukkanlı bir Türkmen atıdır. Şiddetli hava şartlarına dayanıklı ve adaptasyon yeteneği yüksek bir ırktır. Bu Altın atların ağır iklim koşullarına adapte olup ayakta kalan en eski at ırklarından biri olduğu düşünülmektedir. Esnek ve atik bir attır.
Özellikleri
Dünya üzerinde çoğunluğu Türkmenistan ve Rusya olma üzere Avrupa, Avustralya ve Kuzey Amerika’da tahmini 3500 kadar Akhal Teke atı kalmıştır. Güzel, zarif ve çok yönlü Akhal Teke atları; At ırkları içerisinde Sovyet ülkeleri dışında günümüze değin çok fazla tanınmamaktaydı. Bu inanılmaz tür hızı, rahat yürüyüşü, akıllılığı, eğitilebilirliği, dayanıklılığı ile günümüzde anavatanı ve Rusya dışında da hak ettiği önemi kazanmıştır. Yasayan en eski at ırkı olan Akhal teke sıra dışı fiziksel gücünü ve duyarlı kişiliğini Orta Asya ülkelerinin kendine özgü doğa koşullarından almıştır. Akhal teke kanı bir çok modern at ırkının gelişimini etkilemiştir. Ancak yine de yüzyıllar boyu kendine has özelliklerini (safkanlığını) koruyabilmiştir.Buzul çağından kalma mumyalaşmış ve donmuş at cesetlerinden anlaşıldığı üzere belki de tam anlamıyla safkan olan tek at ırkıdır. Ahal Teke milattan önceki binyılda bile Doğu Avrupa’dan Çin’e kadar ün salmıştır.Akhal Tekenin eşsiz bir görünümü vardır. Başka hiçbir at ırkında onun karakteristik ayırıcı özellikleri görülmemektedir. Kafası uzundur ve geniş bir alnı vardır. Anlamlı bakan iri badem gözleri, dar, dik, uzun ve orak şeklinde kulakları, uzun ve yüksek bir boynu vardır.Vücudu uzun ve eğimlidir. Dar bir göğsü, uzun ve güçlü bacakları ve dik bir duruşu vardır. Kılları çok ince ve yumuşaktır. Yelesi yumuşak ve incedir. Kas yapısı mükemmeldir. Çok çeşitli donlu Akhal Teke vardır. Yaygın olarak görülen donlar yağız ve dorudur. En belirgin özelliği ışıkta parlayan ve değişen metalik altın rengidir. Binlerce yılda görünümleriyle birlikte mizaçlarınıda koruyarak günümüze taşımışlardır. Cesur, zeki, duygusal ve bazen de inatçıdır, sezgileri güçlüdür, sahibine daima çok bağlıdır, hatta tek biniciye alışık olurlar ve onun en ufak imalarını bile algılayabilirler.
Ayırt Edici Özelllikleri
Uzun bir kafa, Geniş alın, Anlamlı bakan iri badem gözler, Dar ve dik kulaklar, Uzun ve yüksek bir boyun, Dar Göğüs, Uzun ve güçlü bacaklar
Irkın Yatkın Olduğu Hastalıklar
- Wobbler Syndrome
Irkın Kan Hattı
- Goklan
- Nisean
- Nokhorli
- Turkoman
- Yomud
Kullanım Alanı
- Dresaj
- Endurans
- Genel Biniş
- Konkur
- Yarış
Mizaç
- Azimli
- Cesur
- Güvenilir
- Zeki
Tahmini Yaşam Süresi
20 yıl
Tarihi
Bilim insanları 3000 yıl evvel insanlar tarafından ilk evcilleştirilmiş at türü olarak görürler. Güney Türkmenistan da yapılan araştırmalar sonucu uzun boylu güzel bir kemik yapısına sahip MÖ. 2400 yıllarına ait iskelet kalıntıları bulunmuştur. İsmi Manas ve Dede korkut gibi Türk destanlarında geçer. Akhal adı ; bugünkü Türkmenistan da eski Pers imparatorluğunun da bir parçası olan Kopet dağlarının eteklerinde bulunan bir vaha’ dan gelmektedir. Teke ise ; Türkmen kabilelerinden sonra bölgeye egemen olan ve yüzyıllarca Türkmen atı yetiştiren göçebe boy’unun adıdır. Yörenin coğrafyası da bu ırkın sıra dışı özelliklerine katkıda bulunmuştur. Orta Asya tarihi boyunca sürekli değişen egemenlikler, (Ticaretler ve Savaşlar) Akhal vadisine ulaşamamıştır. Teke kabilesi hazar denizinin batısında yer alan dağların güneyinde ve Çölün kuzeyine yerleşmişti. Bu doğal korumalı bölge burada yetiştirilen bu atların genetik özelliklerinin korunmasını sağlamıştır. Bölgenin sert iklim koşulları (Kara kum çölü bölgenin % 90 nı teşkil etmektedir.) aşırı sıcak , kuru soğuk ve kuraklık bu ırkın dayanıklılığını geliştirmiştir. Atların iyi beslenmesi için taze otlar yılın sadece birkaç ayında bulunmaktaydı. Evcilleştirilmiş Türkmen atları koyun yağı ile karıştırılmış tahıl ile beslenerek hayatta kalmayı başardılar. Türkmen kültürüne göre iyi bir at binicisinin ölümü ile yaşamı arasındaki farkı ayırt edebilmeliydi. Akhal – teke sahibi için büyük bir kişisel onur kaynağı ve ailesinin değişmez bir parçasıydı. Soğuk havalarda üzerine battaniye örtülür ve elle beslenirdi. Boyun aksesuarları ve takılarla süslenirdi. Akhal – tekeler de sahiplerine yakın bağlanır ve kendisine nasıl davranıldığı konusunda duyarlıydı. Akhal – teke’nin Rusya ile bağdaştırılması 500 yıl önce bu atların Rusya ya getirilmesi ile başlamıştır. Ruslar bu ata ; uzun boylu, değerli asya atı anlamına gelen ve Türkçe kökenli olan Argamak adını vermişlerdi.
